index
int64
0
4.4k
source_id
stringclasses
35 values
text
stringlengths
2
2.95k
text_normalized
stringlengths
2
2.95k
page_nr
stringclasses
468 values
author
stringclasses
24 values
title
stringclasses
35 values
year
int64
1.84k
1.9k
license
stringclasses
2 values
url
stringclasses
35 values
4,100
17549108218888bsb10311163
39 ———————- À . ; | _ AAE D’ Hoamkehr. A y e Jiwollt’ foa Bauaüknétht meal) ‘ſey ; + A jeda Menſch | \{wingt, “ Drum hob i mi in“ d’Stadt geh h?nei - _Ols Hausfnecht feat’n' vodingt. 5 n $ *Ÿ AM Slecht wig 's ma g’rod net ganga drin, # Do goar z'maniali fan Ff, 9 ¿n — Mei Brauch is net noh eahnan Sinn, Daß drum da ſtoagrob Hanns.« + 7 4 ¡ D LA - > I thua do Neamat ebbas z’Load. Guatmüathi bin i g’wiß, Do g’wöhn" fj dees höfli G'ſoad, Dees drinn ode is. J red’ gean vo da Leba we>, G’rod wiar i ?s denk und woaß, Und will mi Dana fozeln,\ ſte> J eahm a Schell’n im G'’ſpoaß. .
39 ———————- À . ; | _ AAE D’ Hoamkehr. A y e Jiwollt’ foa Bauaüknétht meal) ‘sey ; + A jeda Mensch | \{wingt, “ Drum hob i mi in“ d’Stadt geh h?nei - _Ols Hausfnecht feat’n' vodingt. 5 n $ *Ÿ AM Slecht wig 's ma g’rod net ganga drin, # Do goar z'maniali fan Ff, 9 ¿n — Mei Brauch is net noh eahnan Sinn, Daß drum da stoagrob Hanns.« + 7 4 ¡ D LA - > I thua do Neamat ebbas z’Load. Guatmüathi bin i g’wiß, Do g’wöhn" fj dees höfli G'soad, Dees drinn ode is. J red’ gean vo da Leba we>, G’rod wiar i ?s denk und woaß, Und will mi Dana fozeln,\ ste> J eahm a Schell’n im G'’spoaß. .
054
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,101
17549108218888bsb10311163
76 So hob’n zwölf Wocha in da Maſt Dee Jaga g’hobt den ſauban Gaſt, | Sie loß’n an endli ’raus, dá Moa'’n, der waa g’füttat aus. Da Schneida, der ſunſt flink und dürr, Y _ Schliaft auſſa wiar a Murmelthier, | So wolzat, raag und bloach, Oba aa buttawoach. . Und hätt’ a- net ‘ſein Nama g'’nennt, Im Dorf, do hätt’ ’n Neamat kennt Den ganz afgeb’na Mo Seit zeha Wocha \{ho. Koa Wildpat hot a nimma mög'n, A ko koans \{<me>a und koan’s ſeg’n; | dj: G'luſten is glei zua, RA n agt Oaría übagnua. .
76 So hob’n zwölf Wocha in da Mast Dee Jaga g’hobt den sauban Gast, | Sie loß’n an endli ’raus, dá Moa'’n, der waa g’füttat aus. Da Schneida, der sunst flink und dürr, Y _ Schliaft aussa wiar a Murmelthier, | So wolzat, raag und bloach, Oba aa buttawoach. . Und hätt’ a- net ‘sein Nama g'’nennt, Im Dorf, do hätt’ ’n Neamat kennt Den ganz afgeb’na Mo Seit zeha Wocha \{ho. Koa Wildpat hot a nimma mög'n, A ko koans \{<me>a und koan’s seg’n; | dj: G'lusten is glei zua, RA n agt Oaría übagnua. .
091
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,102
17549108218888bsb10311163
86 I E, „ „Z'erſcht, ſogt da “Buà, da hot ‘da Hea viel ‘untananda g'’redt, Dazwiſchen hot a Bibelſprüch" | und d' Heiling g'ſpoart a ‘net, Do, wael ‘i 8s net voſtatide hob, : ſo is ma aa’ net bliéb’n, Dees Gleichnuß oba’ woaß i no, | ganz wiar à ‘'s uns hot b'\{<riéb’n. Da ‘Dietl Jael fimmt drin voar, . drei Nathban àa, dano Da Waſtél, und im“Wirthshaus ſpielt “am untanomitog Dem Hean ſei Gleichunß ; ſigen vugbi dee Vier am vachan Tiſch Beim Koarteng'ſpiel; ‘da Dieltl ſogt: © - No, Nachba, iäßa miſch"! Da Scthneida miſcht, vothaelt dee Brief und macht en Trumpf “af dv'leßt. Gelts, ſogt da Hea, wos Jeda hot, dee Viere wiſſen's ‘jetzt, Do Koana / wos dee andan ’ Drei füa Brief hob'n'‘in daHänd, Und aa net, wos \" im’ Sinn thuan hob'n, und net dem G'ſpiel ſei End’.
86 I E, „ „Z'erscht, sogt da “Buà, da hot ‘da Hea viel ‘untananda g'’redt, Dazwischen hot a Bibelsprüch" | und d' Heiling g'spoart a ‘net, Do, wael ‘i 8s net vostatide hob, : so is ma aa’ net bliéb’n, Dees Gleichnuß oba’ woaß i no, | ganz wiar à ‘'s uns hot b'\{<riéb’n. Da ‘Dietl Jael fimmt drin voar, . drei Nathban àa, dano Da Wastél, und im“Wirthshaus spielt “am untanomitog Dem Hean sei Gleichunß ; sigen vugbi dee Vier am vachan Tisch Beim Koarteng'spiel; ‘da Dieltl sogt: © - No, Nachba, iäßa misch"! Da Scthneida mischt, vothaelt dee Brief und macht en Trumpf “af dv'leßt. Gelts, sogt da Hea, wos Jeda hot, dee Viere wissen's ‘jetzt, Do Koana / wos dee andan ’ Drei füa Brief hob'n'‘in daHänd, Und aa net, wos \" im’ Sinn thuan hob'n, und net dem G'spiel sei End’.
101
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,103
17549108218888bsb10311163
UL o la, Po i À LA Y Fr pu «“ > è _ - > Q
UL o la, Po i À LA Y Fr pu «“ > è _ - > Q
003
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,104
17549108218888bsb10311163
+ NXXVII IE ps E hinüber. vonehma — men“ — “duran Voeahra — Sivchrcióti untan — céiliezen: voſchl ge — ausſchlagen, untauft — ungetauft. verf <mähen. 6 Urt — Ort — Ort. toto — e TO “N i vowa ¡Ve _ vozähln — am tN ar- Vata, Vota. Baler, “Bu ie duen verzehrt — — far- ata, Vota — Va voziaht — v r- n Vies fh i ZN véra. alt u vo —— - faichu. 100, 2 vo — vor. R DE E 1 voaroui bn „<0 Pp voafichti — vorſi ig. waa — vobei — vorbei. D wa 2 vodan — d. vot E eE ; , Vodeanſt — Verdienſt. waaſt — wäreſt du. vene — È a) gpu *. 7 ats age 28 — as gl i — verge “char. AA 3 ffi — wel — weil E mainjan. vomog — vermag, kann — | magan. voneaſt — zuerſt — erist.
+ NXXVII IE ps E hinüber. vonehma — men“ — “duran Voeahra — Sivchrcióti untan — céiliezen: voschl ge — ausschlagen, untauft — ungetauft. verf <mähen. 6 Urt — Ort — Ort. toto — e TO “N i vowa ¡Ve _ vozähln — am tN ar- Vata, Vota. Baler, “Bu ie duen verzehrt — — far- ata, Vota — Va voziaht — v r- n Vies fh i ZN véra. alt u vo —— - faichu. 100, 2 vo — vor. R DE E 1 voaroui bn „<0 Pp voafichti — vorsi ig. waa — vobei — vorbei. D wa 2 vodan — d. vot E eE ; , Vodeanst — Verdienst. waast — wärest du. vene — È a) gpu *. 7 ats age 28 — as gl i — verge “char. AA 3 ffi — wel — weil E mainjan. vomog — vermag, kann — | magan. voneast — zuerst — erist.
364
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,105
17549108218888bsb10311163
R A ————— AIT — ——— — —_— E EEE AE ERE ER AE EEE RE E IEEE _ F Ï -, y 7 4 y e diy E _ - d- 104 Di R ' ÆŒ «4 "y Pg 4 Y + y e Sh Y /; ,„Im-Auswäats, ‘wiîama eing’ru>t ſan. hob i nah Müncha g'aelt, Und hob mi übaganga do, hob nimma weita kinnt ; Und wael i lieg" im Straſſengrob'n, do fimmt a ‘hocha Wogn Sechsſpänni nacha g'foahrn , dea holt, und "raus da Maxel \haugt. / J hob mi#’ z'\ſamma g’numma glei und mach eahm mei Honear ; Do ſogt a freundli, Kumarad, wo aus ? wos faelt da denn ? : Ko nimma fuat, iah Majeſchtät, a G'’legenheit paß i ob, J hob miz’ Schanden ganga ganz und aus 'en Fuatta aa. Do ſogt da Küni zo dee Zwoa, de voarn am Bo> ſan g'weh'n: Wia pa>ts den af! — Jah Majeſchtät, as is ja ‘goar koa Plaß. So ſteig! af d" Kutſcha, \ogt a, ’naf, und holt di fei guat o. Und Oana, dea hot oba g'müaßt und helfa mia af’'s Doch, D E — Gaida ridi iid A
R A ————— AIT — ——— — —_— E EEE AE ERE ER AE EEE RE E IEEE _ F Ï -, y 7 4 y e diy E _ - d- 104 Di R ' ÆŒ «4 "y Pg 4 Y + y e Sh Y /; ,„Im-Auswäats, ‘wiîama eing’ru>t san. hob i nah Müncha g'aelt, Und hob mi übaganga do, hob nimma weita kinnt ; Und wael i lieg" im Strassengrob'n, do fimmt a ‘hocha Wogn Sechsspänni nacha g'foahrn , dea holt, und "raus da Maxel \haugt. / J hob mi#’ z'\samma g’numma glei und mach eahm mei Honear ; Do sogt a freundli, Kumarad, wo aus ? wos faelt da denn ? : Ko nimma fuat, iah Majeschtät, a G'’legenheit paß i ob, J hob miz’ Schanden ganga ganz und aus 'en Fuatta aa. Do sogt da Küni zo dee Zwoa, de voarn am Bo> san g'weh'n: Wia pa>ts den af! — Jah Majeschtät, as is ja ‘goar koa Plaß. So steig! af d" Kutscha, \ogt a, ’naf, und holt di fei guat o. Und Oana, dea hot oba g'müaßt und helfa mia af’'s Doch, D E — Gaida ridi iid A
119
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,106
17549108218888bsb10311163
Woaz is, Gerſchten, Hoban Zon an leichten Schmaus Unta’n Gſott und Oban, Klaubt's enk's ſauba aus. G'freut hot’s enk jo MOA Wiar i af hob g’\aat, Pet's ees vo da Eaden, Eh's da Wind vowaaht. Af häng! i mei Driſchel Hinta's Stadlthoar, D'Sunn’, dee ſteht im Fiſchel, Ÿ is da Winta goar. Wann dee Lerh’ln finga x Ueba’n lezten Schnee, Will's ma nimma g'linga, 'S ziagt mi ‘naus af d'Höh.. / Und im Auswerts freudi, Saah' i wida ei, Füah dee Pfluagſchoar ſchneidi, Und dee Egg’n hintdrei. | | 1 j | a ET
Woaz is, Gerschten, Hoban Zon an leichten Schmaus Unta’n Gsott und Oban, Klaubt's enk's sauba aus. G'freut hot’s enk jo MOA Wiar i af hob g’\aat, Pet's ees vo da Eaden, Eh's da Wind vowaaht. Af häng! i mei Drischel Hinta's Stadlthoar, D'Sunn’, dee steht im Fischel, Ÿ is da Winta goar. Wann dee Lerh’ln finga x Ueba’n lezten Schnee, Will's ma nimma g'linga, 'S ziagt mi ‘naus af d'Höh.. / Und im Auswerts freudi, Saah' i wida ei, Füah dee Pfluagschoar schneidi, Und dee Egg’n hintdrei. | | 1 j | a ET
021
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,107
17549108218888bsb10311163
; H —R o „Do hob! i vi ig vaß vige Will d' Muattagottes- helfa; As langet {o a Wael wann's wa. Mit etla hundat Zwölfaz J ſg’ -#\ vonanda ; wos fonn's ſ{ov!n? A Wagſtu> hot {o Manchen g'’roth’n!““ „„J hob’ iah oft mei Schickſal gflagti, Le Si konn's net übel néhma; | D’ Geldſog' geht um, und wos hilft's mi, Wann Anda drüba kemma, A Méß hob’ i iah g’lobt im G'heim, Und — daß i #\ wida z'ſamma leim’. „„Heunt Fruah ,' do hob’ i brünſti bett, Und wiedaholt mei G’löbnuß,“ Und voring mia beim Wiath trunka Guraſche zon Dalebnuß, Und wiar i ‘iaya_füati glei, Do moan i, ’s \hreit da Teufel h!réi. _
; H —R o „Do hob! i vi ig vaß vige Will d' Muattagottes- helfa; As langet {o a Wael wann's wa. Mit etla hundat Zwölfaz J sg’ -#\ vonanda ; wos fonn's s{ov!n? A Wagstu> hot {o Manchen g'’roth’n!““ „„J hob’ iah oft mei Schicksal gflagti, Le Si konn's net übel néhma; | D’ Geldsog' geht um, und wos hilft's mi, Wann Anda drüba kemma, A Méß hob’ i iah g’lobt im G'heim, Und — daß i #\ wida z'samma leim’. „„Heunt Fruah ,' do hob’ i brünsti bett, Und wiedaholt mei G’löbnuß,“ Und voring mia beim Wiath trunka Gurasche zon Dalebnuß, Und wiar i ‘iaya_füati glei, Do moan i, ’s \hreit da Teufel h!réi. _
200
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,108
17549108218888bsb10311163
Äs _zoagn — geigen — zaigjan, Zweag, Zweagerl — Zwerg on. 3 : „twerg, war, M — Zorn — zorn. Zweifelſcheißa— u oſ- eaſchtà 7 zu- olerf, ; Par n — ptiaft -—— zu tiefſt. ' go eh: — gui zua — zu — 2a, 20, zua. Zu>ka— Zuer (von zu>en) j line, zwanz'gaſt u wanzigft Zwoar “ide — Bläue, altb. ’blabeln. e 4 berichtigen , “E pb SF — Fel Y Finder, “Deppelſinie —zuine- RE y - Ael— Eile — Ha. A | Baama — Bauman, Ober- en - | 7 «LR A 7 4 blob — blau — blao, bléw, 4 But Sa ur. yo angel\. bleo , blawi die Fall — casus. e n Y ruhigen. Sem oû Lias, — # Beſonderes. GV: dA rrwi — Daumen — 3'g aD g'woabt gewaidet —_ Döóafl'— Dörfchen — dorof. unuaida. $
Äs _zoagn — geigen — zaigjan, Zweag, Zweagerl — Zwerg on. 3 : „twerg, war, M — Zorn — zorn. Zweifelscheißa— u os- easchtà 7 zu- olerf, ; Par n — ptiaft -—— zu tiefst. ' go eh: — gui zua — zu — 2a, 20, zua. Zu>ka— Zuer (von zu>en) j line, zwanz'gast u wanzigft Zwoar “ide — Bläue, altb. ’blabeln. e 4 berichtigen , “E pb SF — Fel Y Finder, “Deppelsinie —zuine- RE y - Ael— Eile — Ha. A | Baama — Bauman, Ober- en - | 7 «LR A 7 4 blob — blau — blao, bléw, 4 But Sa ur. yo angel\. bleo , blawi die Fall — casus. e n Y ruhigen. Sem oû Lias, — # Besonderes. GV: dA rrwi — Daumen — 3'g aD g'woabt gewaidet —_ Döóafl'— Dörfchen — dorof. unuaida. $
366
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,109
17549108218888bsb10311163
196 Da Hea is g’weh’n an Edelmo, Wia mei Urahnl aa Voarn Schwedenkriag, und a Soldat, JF wollt, daß i ’s no waa! Wia Friad woarn im Burgundaland, Do hot a g'heuratht, iaß Js eaſt da Kriäg® ket ganga o, Da oarm' Mo, ea voſpúüat's. Lang halt a aus, a guata Mo, Dea fo {o ebbs votrog'n, Dees ſiſ an” mia, bis d Ubairg' Eam umfkeaht ganz en Mog’n. Do hot a Reißaus g ’numma ‘lebt Und is aa Daſiedl wo An Kopfpuß hot a g'habt, Ob lang“ Dahbn oda Hoarn ? 94 Denn wann a“ Wei an Mo hot Lays So bleibt's net lang alloa,' Und z'wengſt, wanns ſauba, "dee" PEE brun Wia d’ Oadareln am“Roá. |
196 Da Hea is g’weh’n an Edelmo, Wia mei Urahnl aa Voarn Schwedenkriag, und a Soldat, JF wollt, daß i ’s no waa! Wia Friad woarn im Burgundaland, Do hot a g'heuratht, iaß Js east da Kriäg® ket ganga o, Da oarm' Mo, ea vospúüat's. Lang halt a aus, a guata Mo, Dea fo {o ebbs votrog'n, Dees sis an” mia, bis d Ubairg' Eam umfkeaht ganz en Mog’n. Do hot a Reißaus g ’numma ‘lebt Und is aa Dasiedl wo An Kopfpuß hot a g'habt, Ob lang“ Dahbn oda Hoarn ? 94 Denn wann a“ Wei an Mo hot Lays So bleibt's net lang alloa,' Und z'wengst, wanns sauba, "dee" PEE brun Wia d’ Oadareln am“Roá. |
211
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,110
17549108218888bsb10311163
126 E + 4“ , N . . y + Segn. TM i S- A, a gis (1. mug E Ne | aa rime. Îles ® LI Y _ puit Îtaod 0E . - ME 7 i DL LY A -- nt -— ns | , y [}
126 E + 4“ , N . . y + Segn. TM i S- A, a gis (1. mug E Ne | aa rime. Îles ® LI Y _ puit Îtaod 0E . - ME 7 i DL LY A -- nt -— ns | , y [}
056
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,111
17549108218888bsb10311163
E a A
E a A
222
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,112
17549108218888bsb10311163
Da Nezenfent. ———— L) Vo ollaloa Delikateſſen Amal hôat a Baua red’n, Und wos füa a prächtigs Eſſen Da Schnepfadre> thuat gebn. „Schau, na<hſtens ho i G’leg'nheit Do will i ’n geh probian, ‘’S is freili a Voweg’nheit, ‘Ols Wilddieb kannten \ mi kriagn.“/ __ Da Baua kimmt ols Treiba VE n Guatshean af a Jagd, a hot a und Weiba Mit in d° Schoaba bracht. LA -
Da Nezenfent. ———— L) Vo ollaloa Delikatessen Amal hôat a Baua red’n, Und wos füa a prächtigs Essen Da Schnepfadre> thuat gebn. „Schau, na<hstens ho i G’leg'nheit Do will i ’n geh probian, ‘’S is freili a Voweg’nheit, ‘Ols Wilddieb kannten \ mi kriagn.“/ __ Da Baua kimmt ols Treiba VE n Guatshean af a Jagd, a hot a und Weiba Mit in d° Schoaba bracht. LA -
276
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,113
17549108218888bsb10311163
98 Kühl" ob im friſchen Boch dein Leib, So keuſ<h und {hö und fei, Denkt eahm da brave Bua, mia ſoll Dei Unſchuld heili ſey. So \{leiht a in Gedanken frumm “ +" Hinaf wida dee Häng, Do g’{hi<t a Schroa , do eige aum, Und wos, wos muaß a ſeg'n' 1+: D An andra Bua ſei Deandl ‘holt | Beim Boch mit *G’wolt im Arm, Dees wiaht ſie recht, oba ‘umſunſt, Und ſchreit, daß Gott dabarm. Do pat en on «a wild Wuath,“ A reißt ſein Zwilling * Zielt af ‘en Buam, und zut im Zoarn - - Und flüchti dru>t a ‘ob. isS Do reit und ſtüazt“ ſei T dl. ps | - _Koan’' Zuka hot's meah If Js troffa grod in's em aeh Da Bua, dea rennt davo.”
98 Kühl" ob im frischen Boch dein Leib, So keus<h und {hö und fei, Denkt eahm da brave Bua, mia soll Dei Unschuld heili sey. So \{leiht a in Gedanken frumm “ +" Hinaf wida dee Häng, Do g’{hi<t a Schroa , do eige aum, Und wos, wos muaß a seg'n' 1+: D An andra Bua sei Deandl ‘holt | Beim Boch mit *G’wolt im Arm, Dees wiaht sie recht, oba ‘umsunst, Und schreit, daß Gott dabarm. Do pat en on «a wild Wuath,“ A reißt sein Zwilling * Zielt af ‘en Buam, und zut im Zoarn - - Und flüchti dru>t a ‘ob. isS Do reit und stüazt“ sei T dl. ps | - _Koan’' Zuka hot's meah If Js troffa grod in's em aeh Da Bua, dea rennt davo.”
113
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,114
17549108218888bsb10311163
82 _ Und d' ij hot koa Ruah und Raſt G'habt Tog und Mocht net ſia, a Da Bua, dea hot dee Muata g’haſt’t Mit \eina Liab’ ols wia, Und wos in's Deandl eini redt, As hilft halt net, as hilft. halt net. Do hot ſa ſt ebbs ' ausg’finniat, Und hot daa g’moant’ wia «gſcheit, Und wia ſt ’s Deandl \{hre>a wiad ; Und ſie dem Deandl \<hreit, Grod wia dee: Goaß- zon Kitzeln kimmt, Doß halt cahm'’dro a: Beiſpiel“ nimint:@ „Sichſt, Maderl, baut ſo’ geht's da aa, 1!° Loßt mit an Buam di ei; 08 | Drum nimm da ‘ay a’ Beiſpiel dra; Und loß d’ Kareſſen ſey:“* 1 Pins Dee Muata ſogt’s,-moant deés wargnua/ Und 's Deandl ſchaut-1neugieri-zuar® 19
82 _ Und d' ij hot koa Ruah und Rast G'habt Tog und Mocht net sia, a Da Bua, dea hot dee Muata g’hast’t Mit \eina Liab’ ols wia, Und wos in's Deandl eini redt, As hilft halt net, as hilft. halt net. Do hot sa ſt ebbs ' ausg’finniat, Und hot daa g’moant’ wia «gscheit, Und wia ſt ’s Deandl \{hre>a wiad ; Und sie dem Deandl \<hreit, Grod wia dee: Goaß- zon Kitzeln kimmt, Doß halt cahm'’dro a: Beispiel“ nimint:@ „Sichst, Maderl, baut so’ geht's da aa, 1!° Loßt mit an Buam di ei; 08 | Drum nimm da ‘ay a’ Beispiel dra; Und loß d’ Karessen sey:“* 1 Pins Dee Muata sogt’s,-moant deés wargnua/ Und 's Deandl schaut-1neugieri-zuar® 19
097
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,115
17549108218888bsb10311163
‘4 é e” Î- a E -. N #4 €“ Te Lj E” 105 "#4 ER cd M | Und dr f glei wida in Galop {8 ganga’ fuat ‘und fuat. Da Anda vo dee vödan Zwoa _ roa<t maa Flaſchen "naf, A Brod und aa a Stü>el G’\ſelchts; do hob i wiar a Füaſcht Enk g’lebt ob’n af mein Kuiſchähgäh, und hob mi bold dahölt. Und wiama ſan in d' Reſadenz neig'foahrn und g'holten hob'n, Do welln \ mi grodwe> arratian und moa'’n i waar a Diab. Do ſfagt da Maxel: Dees is nix, dees is mei Paſthaſchiar; | Und draf zu mia, geh “in's Spitol, él und loß dein Fuaß fkurian. Und dru>t mia hoamli in dee Händ? viar Thala funkelneu. I hob mi nit bedanka kinnt, as hot mi g’ſtofſen z' goar ; Dee Thala oba ‘hob i fußt = und hob mi g’{li<ha we>, Net in's Spitol grod in d' Kuſarn; i glaub as“hot ma d’ Freud î {ff
‘4 é e” Î- a E -. N #4 €“ Te Lj E” 105 "#4 ER cd M | Und dr f glei wida in Galop {8 ganga’ fuat ‘und fuat. Da Anda vo dee vödan Zwoa _ roa<t maa Flaschen "naf, A Brod und aa a Stü>el G’\selchts; do hob i wiar a Füascht Enk g’lebt ob’n af mein Kuischähgäh, und hob mi bold dahölt. Und wiama san in d' Resadenz neig'foahrn und g'holten hob'n, Do welln \ mi grodwe> arratian und moa'’n i waar a Diab. Do sfagt da Maxel: Dees is nix, dees is mei Pasthaschiar; | Und draf zu mia, geh “in's Spitol, él und loß dein Fuaß fkurian. Und dru>t mia hoamli in dee Händ? viar Thala funkelneu. I hob mi nit bedanka kinnt, as hot mi g’stofsen z' goar ; Dee Thala oba ‘hob i fußt = und hob mi g’{li<ha we>, Net in's Spitol grod in d' Kusarn; i glaub as“hot ma d’ Freud î {ff
120
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,116
17549108218888bsb10311163
Lj RE — (i E ORN a E TS A Vide d
Lj RE — (i E ORN a E TS A Vide d
223
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,117
17549108218888bsb10311163
118 So hob’n dee Deandla Buam um's Geld, Und wia, ‘— dees kinnt’s wohl miaka, Den Teufel um ſe{<hs Seelen prellt ; Denn d’ Unſchuld is viel fſtiaka, Hilft eaſt a biſſel Wit dabei, Ols olle Teufelszauberei ; Dees, Deandla, thuat’'s bedenka, Sollt’s ebbs an d’ Buam voſchenka.
118 So hob’n dee Deandla Buam um's Geld, Und wia, ‘— dees kinnt’s wohl miaka, Den Teufel um se{<hs Seelen prellt ; Denn d’ Unschuld is viel fstiaka, Hilft east a bissel Wit dabei, Ols olle Teufelszauberei ; Dees, Deandla, thuat’'s bedenka, Sollt’s ebbs an d’ Buam voschenka.
133
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,118
17549108218888bsb10311163
301 Gott Vata {langt da Torten nach, Gott Su, dea trinkt a Wei, Da heili Geiſt, ma kennt ſein G'ſchmach : Schenkt ſie an Arak ei. Dee Eſelswurſcht, dee aa daſtund, Dee wiaft an Teufel zua, Dea ho>t ſt nida, wia’r ’a Hund Frißt ’s voar da Thüa mit Ruah. Gott Vata {meißt na vo dem Kram Den Engerln in dee Hanb’n , : Dee Bröſeln af en Tiſch klaubt z'ſamr i Dem heiling Geiſt ſei Taub’n. did “ 'S gang Alles ab“ ganz mäuſferlſtill, . Hätt’ net an Augenbli> Dees Lamperl g"{hrian im Sthatteng ſpiel, Wael ’s dru>t da geiſtli Stri>. As dauat All's koa halbe Stund’, San alle Flaſchen laar , Dee Schüſſeln ſ<ht ma af en Grund Und d’Köpf dee wackeln ſ{waar. TN
301 Gott Vata {langt da Torten nach, Gott Su, dea trinkt a Wei, Da heili Geist, ma kennt sein G'schmach : Schenkt sie an Arak ei. Dee Eselswurscht, dee aa dastund, Dee wiaft an Teufel zua, Dea ho>t ſt nida, wia’r ’a Hund Frißt ’s voar da Thüa mit Ruah. Gott Vata {meißt na vo dem Kram Den Engerln in dee Hanb’n , : Dee Bröseln af en Tisch klaubt z'samr i Dem heiling Geist sei Taub’n. did “ 'S gang Alles ab“ ganz mäusferlstill, . Hätt’ net an Augenbli> Dees Lamperl g"{hrian im Sthatteng spiel, Wael ’s dru>t da geistli Stri>. As dauat All's koa halbe Stund’, San alle Flaschen laar , Dee Schüsseln s<ht ma af en Grund Und d’Köpf dee wackeln s{waar. TN
316
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,119
17549108218888bsb10311163
"D, VW. __ by y Í y NE 295 E y D ® 6 H „Dee hab'n Mh wiar an Vatan geat, „Rechtſchäffa ſan #, da fragt's en Hean; 4 Bn „Hochwüaden ſan mia Zeugſchaft g’nua, + ¡Dees Weita ſtell i ’n Himmel zua. R 8%, | _„„Da hab’ i in a Büä{hl g’{hrieb'n # „„Zwanz'g- Joahr goâr Alles, wos i “n n, # „'S ſteht ollahand drin hin und hea, A Spruch, a Geldpoſt und a- Leah, „„'S ‘is freili wiar a Strudelſtraub'n, „D'Heaſchaft wiad's ausananda flaub'’n, „Hob nix dazua, hob nix davo „Dls nua mein Liadlohn rechtli tho. ré Michel kriagſt a huldfrei's Guat _„¡A weng a Geld aa no dazua; pd ſteht dei Heix athg vr i Gulda in da -T ah:z Wy Sis ottes Seg'n ‘vahaust in Eahn, „Bleibt's brav und ees müaßt's glü>li wean. „Alt bin i woarn und grab an Sob enk mei ‘Leben 9 'macht- zon G'ſchenk; ,„,Moar bin i g'r - Load und Freud’, „Bi wieda Seda _Freudikeit, l /-Mei Tagwer ¿miotis önſt's vollbracht, „JF hob an Votan g'’mat, LA FS „A ) + ; vs L 4 ih
"D, VW. __ by y Í y NE 295 E y D ® 6 H „Dee hab'n Mh wiar an Vatan geat, „Rechtschäffa san #, da fragt's en Hean; 4 Bn „Hochwüaden san mia Zeugschaft g’nua, + ¡Dees Weita stell i ’n Himmel zua. R 8%, | _„„Da hab’ i in a Büä{hl g’{hrieb'n # „„Zwanz'g- Joahr goâr Alles, wos i “n n, # „'S steht ollahand drin hin und hea, A Spruch, a Geldpost und a- Leah, „„'S ‘is freili wiar a Strudelstraub'n, „D'Heaschaft wiad's ausananda flaub'’n, „Hob nix dazua, hob nix davo „Dls nua mein Liadlohn rechtli tho. ré Michel kriagst a huldfrei's Guat _„¡A weng a Geld aa no dazua; pd steht dei Heix athg vr i Gulda in da -T ah:z Wy Sis ottes Seg'n ‘vahaust in Eahn, „Bleibt's brav und ees müaßt's glü>li wean. „Alt bin i woarn und grab an Sob enk mei ‘Leben 9 'macht- zon G'schenk; ,„,Moar bin i g'r - Load und Freud’, „Bi wieda Seda _Freudikeit, l /-Mei Tagwer ¿miotis önst's vollbracht, „JF hob an Votan g'’mat, LA FS „A ) + ; vs L 4 ih
310
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,120
17549108218888bsb10311163
— ——_— A % # 138. Ca wiaft en doni, wiar a laar, Do wiad eahm, hm? va Kopf \o \{hwaar, Jn Gliedan matt, im Mog'n ſo weh. Jaß ſicht an Bada \{leichat geh, Do geht eahm af a hoamlis Liacht, Do woaß a, wiar eahm is und g’\{hiacht, Und: Bada, ſchreit a, gelt du Schwanz, Hoſt ma in's Bia tho a Puaganz, Doß i foll allawael doni geh ; Du mei, do hoſt di g’\hnitt'n {ös ; Dia reut dei Deandl, oba mi Mei Hoſen net, mei zwillgani, J ſez net aus, i loß ſein Laf Da Sach? und gang a Olles draf. Und wida maaht a hoaß draf los Und ſchüttelt hi ſein Shwoaß af's Gros, Und ſauara {ho no< und noh Wiad eahm ſei Mügah, do läut's Mittog, Do thuat a no den leßten Schwung, An Juchaza, an Kreuzweisſprung, “Und fallt wia lendenlahm af d’ Mahd, Und wiar îiaßz 's Lieſerl jublat naht, Sogt a und draaht ſt um goar g’{wind: Geh we>, as is net ſauba hint! ——— E D ——
— ——_— A % # 138. Ca wiaft en doni, wiar a laar, Do wiad eahm, hm? va Kopf \o \{hwaar, Jn Gliedan matt, im Mog'n so weh. Jaß sicht an Bada \{leichat geh, Do geht eahm af a hoamlis Liacht, Do woaß a, wiar eahm is und g’\{hiacht, Und: Bada, schreit a, gelt du Schwanz, Host ma in's Bia tho a Puaganz, Doß i foll allawael doni geh ; Du mei, do host di g’\hnitt'n {ös ; Dia reut dei Deandl, oba mi Mei Hosen net, mei zwillgani, J sez net aus, i loß sein Laf Da Sach? und gang a Olles draf. Und wida maaht a hoaß draf los Und schüttelt hi sein Shwoaß af's Gros, Und sauara {ho no< und noh Wiad eahm sei Mügah, do läut's Mittog, Do thuat a no den leßten Schwung, An Juchaza, an Kreuzweissprung, “Und fallt wia lendenlahm af d’ Mahd, Und wiar îiaßz 's Lieserl jublat naht, Sogt a und draaht ſt um goar g’{wind: Geh we>, as is net sauba hint! ——— E D ——
153
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,121
17549108218888bsb10311163
186 Da Jaga \{liaft zon Schneida h'nei, Js woarn net wen'g neugiali; | Do liagt_a \{öne liabe Frau, Und batelt wia natüali, cis Vogoldt und g’mal’n, wia f wünſchen fo D’ Voreahrung nua und d’ Andacht \o. Da Schneida ſägt #\ no auſſi goa, A Hand broat üban Nobel, Und in a Loch draf ſtiaxt a h'nei Voarſichti mit ra Gobel, Do klingt's, do {meißt a } flüchti hi Und außa follt — po Sakrati! Da Schneida höat und ficht net meah — _Olt's Eiſen, roſte Nägel ; Jaß will a grimma drüba hea, Da Jaga ſagt zon Flegel, | Und holt ’en von a Sündnuß z'ru>: „Halt Schneida, i kaf 's oba Stuck.“
186 Da Jaga \{liaft zon Schneida h'nei, Js woarn net wen'g neugiali; | Do liagt_a \{öne liabe Frau, Und batelt wia natüali, cis Vogoldt und g’mal’n, wia f wünschen fo D’ Voreahrung nua und d’ Andacht \o. Da Schneida sägt #\ no aussi goa, A Hand broat üban Nobel, Und in a Loch draf stiaxt a h'nei Voarsichti mit ra Gobel, Do klingt's, do {meißt a } flüchti hi Und außa follt — po Sakrati! Da Schneida höat und ficht net meah — _Olt's Eisen, roste Nägel ; Jaß will a grimma drüba hea, Da Jaga sagt zon Flegel, | Und holt ’en von a Sündnuß z'ru>: „Halt Schneida, i kaf 's oba Stuck.“
201
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,122
17549108218888bsb10311163
147 Da Landroth. Z — —P Da Bâärnbräu fimmt von Landroth z'ru>, leu - Thuat voarnehm und thuat wichti, G’wehn is a drin dees g'waltigſt Stu, Wiawohl #\ ſan Olle g'wichti, | : Denn ausg’ſuacht hot ma #\ nah da Schwaar’n, No ja, wael #\ ſunſt net g'wichti waarn. Im Loaſtuhl ſizt a broat und blost rout Ols wiar a Stia, a \{hwaara, Sei Kappel ru>t a voar foan Goſt, | Ols ebba voarn Hea Pfarra. D’ Affſeſſa, d’ Dota», ſchaut o chia Net o, dees ſan nua g'moane Thia. R N r
147 Da Landroth. Z — —P Da Bâärnbräu fimmt von Landroth z'ru>, leu - Thuat voarnehm und thuat wichti, G’wehn is a drin dees g'waltigst Stu, Wiawohl #\ san Olle g'wichti, | : Denn ausg’suacht hot ma #\ nah da Schwaar’n, No ja, wael #\ sunst net g'wichti waarn. Im Loastuhl sizt a broat und blost rout Ols wiar a Stia, a \{hwaara, Sei Kappel ru>t a voar foan Gost, | Ols ebba voarn Hea Pfarra. D’ Affsessa, d’ Dota», schaut o chia Net o, dees san nua g'moane Thia. R N r
162
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,123
17549108218888bsb10311163
70 G'hoaßen hat a — Netti, Ninni? Hob's vogeſſen chia, Und a ſchreit d'raf los wia winni, Oba g’laht hab'n mia; Und mia Buam-ſan- zſanima kemuma, Lod’n an höfli ei, yy Thua’'n an mit af d' Alma nehma, Do ſoll Wettg’ſang ſey! Schia a Stund weit, broat und ſtoana, | Drent a Felſen ſtand, , Und wann guat do jodelt Dana, - | Jodelt's aa im G’wandt. | F | ,¡Na, mia well’n dein Gſang nit ſchänden, | 0 Sog ma, mei Gott, naa, “Wann dia dea im G'wandt do drenten _ Gibt a Antwort aa.“ Voz » Springt a Bua af d’ Kampen füri, Jodelt: jo, i — 0; A | «Und im G’wandt drent wiad’s bald rühri _H Jovelt: ho — i = ha
70 G'hoaßen hat a — Netti, Ninni? Hob's vogessen chia, Und a schreit d'raf los wia winni, Oba g’laht hab'n mia; Und mia Buam-san- zsanima kemuma, Lod’n an höfli ei, yy Thua’'n an mit af d' Alma nehma, Do soll Wettg’sang sey! Schia a Stund weit, broat und stoana, | Drent a Felsen stand, , Und wann guat do jodelt Dana, - | Jodelt's aa im G’wandt. | F | ,¡Na, mia well’n dein Gsang nit schänden, | 0 Sog ma, mei Gott, naa, “Wann dia dea im G'wandt do drenten _ Gibt a Antwort aa.“ Voz » Springt a Bua af d’ Kampen füri, Jodelt: jo, i — 0; A | «Und im G’wandt drent wiad’s bald rühri _H Jovelt: ho — i = ha
085
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,124
17549108218888bsb10311163
- 169 Ô Und wia ’s am Eanſt is femma 0, Do hot dea Werberei G’rod trieb’n als wiar a Handelſchaft; Da Stoamey dea miakt glei, - D i As geltat ſeine Deandla net, tl Da Odel möcht’ ſei Trucha ſched. Æ .. 3 Zwoar Deandla hätt" da Odel g'lo>t, Dee gnädi Frau, da Puß, Und d’ Muata, no, wia d' Müatta ſan, Nimmt eahna Liab in Schuß, So ſan geg'n Dan goar eahna Sechs; Do dea, dea hot a Naſen Schme>s. E) > Und zon an Eſſen lodt a ei Den Votan, dee zwoa Süh/, Stott Seſſeln laßt zwoa Trüchan ea Zon Eßtiſch ſtellen hi, Und ſet do dee zwoa Hearl’n “draf, €, Und nacha laßt a trog’n: af. ® 8 TTA
- 169 Ô Und wia ’s am Eanst is femma 0, Do hot dea Werberei G’rod trieb’n als wiar a Handelschaft; Da Stoamey dea miakt glei, - D i As geltat seine Deandla net, tl Da Odel möcht’ sei Trucha sched. Æ .. 3 Zwoar Deandla hätt" da Odel g'lo>t, Dee gnädi Frau, da Puß, Und d’ Muata, no, wia d' Müatta san, Nimmt eahna Liab in Schuß, So san geg'n Dan goar eahna Sechs; Do dea, dea hot a Nasen Schme>s. E) > Und zon an Essen lodt a ei Den Votan, dee zwoa Süh/, Stott Sesseln laßt zwoa Trüchan ea Zon Eßtisch stellen hi, Und set do dee zwoa Hearl’n “draf, €, Und nacha laßt a trog’n: af. ® 8 TTA
184
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,125
17549108218888bsb10311163
E E n | # 1j 121 Na thuat a afwoarten mgniali Mit dee Edelſtoa, fei und ziali, Uno ’s Deanerl, dees fréut ſi \o viel Am glanzenden, blizaden G'ſpiel. Dem Deanerl’ voneaſcht is faſt grauli, Do wiad’s nah und’ nach goar votrauli, Da Zweag fo guatmüathi ols' wild Wiar a Kind mit en Deanerl ſpielt. Da Zweagl, völiabt do geduldi, Und’'s Deanerl, #0 ſanft und un\chuldi, Treib’n’s ſo bis da Winta' kimmt hea, Do is mit en Spiel’n nix meha. Zon Deanerl ſogt \{hmeichlat. do Zweagl : Geh’, \<liaf da '’nei ‘in mei Beagl, ’S is trauli und waarm in mein Haus Und ziat hob? i ’s wundavoll aus. Wia thuat # dees Deanerl freua An oll: dem Schôna und Neua, Vowändt \o voſtändi und {lau Jm Zweagerl ſein prächtiga Bau. g 6
E E n | # 1j 121 Na thuat a afwoarten mgniali Mit dee Edelstoa, fei und ziali, Uno ’s Deanerl, dees fréut si \o viel Am glanzenden, blizaden G'spiel. Dem Deanerl’ voneascht is fast grauli, Do wiad’s nah und’ nach goar votrauli, Da Zweag fo guatmüathi ols' wild Wiar a Kind mit en Deanerl spielt. Da Zweagl, völiabt do geduldi, Und’'s Deanerl, #0 sanft und un\chuldi, Treib’n’s so bis da Winta' kimmt hea, Do is mit en Spiel’n nix meha. Zon Deanerl sogt \{hmeichlat. do Zweagl : Geh’, \<liaf da '’nei ‘in mei Beagl, ’S is trauli und waarm in mein Haus Und ziat hob? i ’s wundavoll aus. Wia thuat # dees Deanerl freua An oll: dem Schôna und Neua, Vowändt \o voständi und {lau Jm Zweagerl sein prächtiga Bau. g 6
136
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,126
17549108218888bsb10311163
275 Und gibt eahm no an Briaf an Papſt. Da Leandl 8s Schoßgeld z'ſammarapſt, Und macht ſt endli af dee Tappen Jn Gottsnam’' mit da Pilgramkappen. 2. Da Auswáärts geht, da Summa hi, Da Leaandl loßt nix höan vo ſt, | Da Olten wead {o angſt und bang, Und 's Lieſerl {ho meah hbroat ols lang: „As wead' eahm do nix g’\{heg'n ſey „Af \eina Foarth in's Welſchland h'nei! „Mei, hot ebba d' Inquiſitio „Den dumma Deufel goar otho?‘“ Jatz ſeg'n \" vobei en Pfoara geh, A BViſſel eina bitt’'n #\ n \{ös. \ Dee Leandlin voar iah Olieg’n tragt, Da Pfoara noh an Lieſerl fragt, Do ficht a 's binta da Ofahöhl' Und holt iah glei a Buaßred \{nell, Wia's oba heult, daboarmt a \ï, Redt troſtliha, nimmt’'s unta ’n Ki Braucht olle Solbung, dee a wüßt’, — Af oamol: G'’lobt \y Jeſu Chriſt! E ae ?
275 Und gibt eahm no an Briaf an Papst. Da Leandl 8s Schoßgeld z'sammarapst, Und macht ſt endli af dee Tappen Jn Gottsnam’' mit da Pilgramkappen. 2. Da Auswáärts geht, da Summa hi, Da Leaandl loßt nix höan vo ſt, | Da Olten wead {o angst und bang, Und 's Lieserl {ho meah hbroat ols lang: „As wead' eahm do nix g’\{heg'n sey „Af \eina Foarth in's Welschland h'nei! „Mei, hot ebba d' Inquisitio „Den dumma Deufel goar otho?‘“ Jatz seg'n \" vobei en Pfoara geh, A BVissel eina bitt’'n #\ n \{ös. \ Dee Leandlin voar iah Olieg’n tragt, Da Pfoara noh an Lieserl fragt, Do ficht a 's binta da Ofahöhl' Und holt iah glei a Buaßred \{nell, Wia's oba heult, daboarmt a \ï, Redt trostliha, nimmt’'s unta ’n Ki Braucht olle Solbung, dee a wüßt’, — Af oamol: G'’lobt \y Jesu Christ! E ae ?
290
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,127
17549108218888bsb10311163
Laatiittiós i ac Mi ad Y “ 129 Nua füag'ru>t ſan #0 Tog füa Tog, Ob's g’\cheitre Leut wohl geb'n mog ? Mia ſpüan zwoa nix am Land, Do uns macht's aa koa Schand. Do ſteht da Ruß, do da Franzoÿ Mit Elſaß und mit Pol’n, Und Zeitung ſagt, ſte hätt'n eahn's Darobèrt und daftobl’n. A g’ſtohln's Guat , dees thuat nit guat, Nit loßt | zwinga Heaz und Bluat, Drum, denk i, gang "s mol o Um dee Zwoa waa's glei tho. Wea is denn na af unſ’ra Seit? Loß ‘mi mal ſpekalian D’ Englända? naa, dees glaub' i faam, Dee möchten 's Feua \{hüan, Dee well’n nua ollweil profitian, _Hob'’n grod an Pik vo weg'n an Zwian Af's Deutſchland, dees ſei G'fey
Laatiittiós i ac Mi ad Y “ 129 Nua füag'ru>t san #0 Tog füa Tog, Ob's g’\cheitre Leut wohl geb'n mog ? Mia spüan zwoa nix am Land, Do uns macht's aa koa Schand. Do steht da Ruß, do da Franzoÿ Mit Elsaß und mit Pol’n, Und Zeitung sagt, ste hätt'n eahn's Darobèrt und daftobl’n. A g’stohln's Guat , dees thuat nit guat, Nit loßt | zwinga Heaz und Bluat, Drum, denk i, gang "s mol o Um dee Zwoa waa's glei tho. Wea is denn na af uns’ra Seit? Loß ‘mi mal spekalian D’ Englända? naa, dees glaub' i faam, Dee möchten 's Feua \{hüan, Dee well’n nua ollweil profitian, _Hob'’n grod an Pik vo weg'n an Zwian Af's Deutschland, dees sei G'fey
144
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,128
17549108218888bsb10311163
246 „San ebba dees dee Heilinga, Do drob’n, dee ſtoanan Leut’? San \{hö, mei Deandl hot's g’nau g'\eg'n, Und hot ſt g’walti g'freut.“‘ ,, (Slaub’ net; do muaßt en Pfoara frag’n, Hot g’\{üttelt 'n Kopf, dea ko dia's ſag’n.‘/‘/ „Sagt's mal, wos is denn drinna, geh zu ,,1,Do is a große Stum Vo lauta Gold und Marmelſtoa, Und af ’en G'ſimſan ’rum, | Do lafa dee Deutſchen ananda noh; Zwölf hoche Weiba halten 's Doch.“ ,, „Na fkemma ‘no zwoahundat Köpf" Von großen Mannern "nei, | Von Stoa ausg'haut, wia's g’leibt und g'lebt.‘/‘“ „Hot unſa Doarf {o Drei, Dee meſſen ſcia ſieb'n Shua in d’ Läng ; Dees ko net ſey, dees is a G'’ſpreng.““
246 „San ebba dees dee Heilinga, Do drob’n, dee stoanan Leut’? San \{hö, mei Deandl hot's g’nau g'\eg'n, Und hot ſt g’walti g'freut.“‘ ,, (Slaub’ net; do muaßt en Pfoara frag’n, Hot g’\{üttelt 'n Kopf, dea ko dia's sag’n.‘/‘/ „Sagt's mal, wos is denn drinna, geh zu ,,1,Do is a große Stum Vo lauta Gold und Marmelstoa, Und af ’en G'simsan ’rum, | Do lafa dee Deutschen ananda noh; Zwölf hoche Weiba halten 's Doch.“ ,, „Na fkemma ‘no zwoahundat Köpf" Von großen Mannern "nei, | Von Stoa ausg'haut, wia's g’leibt und g'lebt.‘/‘“ „Hot unsa Doarf {o Drei, Dee messen scia sieb'n Shua in d’ Läng ; Dees ko net sey, dees is a G'’spreng.““
261
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,129
17549108218888bsb10311163
XLVI“ D’ Wallfoarth S’ Bleamelmacha Da Lohn Di Da Landroth Brauch und Recht Da Treibaf D Hoamah . Ebbs aus da neua Zeit D Frei L ; Da arm Teufel SS “ Y Í ; zZ 'S Mühla- Agerl |, UCI AE Dee bittſama Liabfrau MUS A 4 ._ + AE Wann d' Leah \<ö zon End’, Nacha klatſht man in d' Händ. D’ Biaſch a et ds E mE a A MINORE St. Gangulf, Legende ATE E. C EE Dee {<woaz Liabfrau M CS TE «4 AUO | i Fe | Fabeln, TH In da Fabel ſpieln d' Thia : i | 4 i A Commedie uns füa; 7 4 | ? D’ Füchfin und Nehgoaß . i y : è 209 ML MſPtel und 6 Vigerl << ee 213 D? Henna . ; y Î ' © qn: PE Da Bleamlſtrauß : “ 40" RID REED Bleamls Tod . : VE A E TT + y a OROT ZA 227 eE e, 7, 00 >L TIRE PE '"S« Käferl und ?s Nöſerl . ; 0 0A E, : ’S Spôötterl ' - 10002 4 Qu Cae TaT u ——————— -
XLVI“ D’ Wallfoarth S’ Bleamelmacha Da Lohn Di Da Landroth Brauch und Recht Da Treibaf D Hoamah . Ebbs aus da neua Zeit D Frei L ; Da arm Teufel SS “ Y Í ; zZ 'S Mühla- Agerl |, UCI AE Dee bittsama Liabfrau MUS A 4 ._ + AE Wann d' Leah \<ö zon End’, Nacha klatsht man in d' Händ. D’ Biasch a et ds E mE a A MINORE St. Gangulf, Legende ATE E. C EE Dee {<woaz Liabfrau M CS TE «4 AUO | i Fe | Fabeln, TH In da Fabel spieln d' Thia : i | 4 i A Commedie uns füa; 7 4 | ? D’ Füchfin und Nehgoaß . i y : è 209 ML MsPtel und 6 Vigerl << ee 213 D? Henna . ; y Î ' © qn: PE Da Bleamlstrauß : “ 40" RID REED Bleamls Tod . : VE A E TT + y a OROT ZA 227 eE e, 7, 00 >L TIRE PE '"S« Käferl und ?s Nöserl . ; 0 0A E, : ’S Spôötterl ' - 10002 4 Qu Cae TaT u ——————— -
373
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,130
17549108218888bsb10311163
Mei Eſferl. Oa Mael hot {hed da Menſch zon Red'n, Zwoa Oahr’n zon Hoarcha hot a, Schau, wael eahm's Luſen meah vonöth'n Ols wos viel unnuy G’\chnota, Drum richt 's ma net mei Eſerl“ aus Mit feine langa. Luſa, Recht eig’ri<ht is a glei von Haus, Aus G'\cheitheit is a duſa, Z’ru> legt a Oll's, wos a nua höôöat, Drum is aa meah dahinta; - Ols wos eahm g’\{haßzt von Ausſeg’n wead, Und wann man wägt, \o" g’winn't a.
Mei Esferl. Oa Mael hot {hed da Mensch zon Red'n, Zwoa Oahr’n zon Hoarcha hot a, Schau, wael eahm's Lusen meah vonöth'n Ols wos viel unnuy G’\chnota, Drum richt 's ma net mei Eserl“ aus Mit feine langa. Lusa, Recht eig’ri<ht is a glei von Haus, Aus G'\cheitheit is a dusa, Z’ru> legt a Oll's, wos a nua höôöat, Drum is aa meah dahinta; - Ols wos eahm g’\{haßzt von Ausseg’n wead, Und wann man wägt, \o" g’winn't a.
300
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,131
17549108218888bsb10311163
309 Und as g’ratht und ‘as ‘lü>t, Wael ſiſt koans is \o g’\{hi>t? — Wael ſiſt koans \o voweg’n Thuat wia ’s' Vögerl ſey mög?n. Du Vogerl, du ke>s, Jat mirk af und iaß \{<me>'s : Jeda Strauch, jeda Baam Hat ſei Vogerl dahaam. Af ſein Baam, af ſein Strauch Singt a Jed’'s' nah ſein Brauch, As ſingt luſti dahin Und koan Stolz \ſucht’s net drin. Wael's koan Stolz net drei ſett, Daß 's dee Andan dageßt, | Bleibt "8s {hö friedli dahaam Af ſein Strauch, ‘af ſein Baam. Af ſein Baam, af ſein Strauch Singt’s {ös fuat nah \ein Brauch, Wea's will hör'n, eahm zimmt, Zo ſein Baam ani kimmt. -
309 Und as g’ratht und ‘as ‘lü>t, Wael sist koans is \o g’\{hi>t? — Wael sist koans \o voweg’n Thuat wia ’s' Vögerl sey mög?n. Du Vogerl, du ke>s, Jat mirk af und iaß \{<me>'s : Jeda Strauch, jeda Baam Hat sei Vogerl dahaam. Af sein Baam, af sein Strauch Singt a Jed’'s' nah sein Brauch, As singt lusti dahin Und koan Stolz \sucht’s net drin. Wael's koan Stolz net drei sett, Daß 's dee Andan dageßt, | Bleibt "8s {hö friedli dahaam Af sein Strauch, ‘af sein Baam. Af sein Baam, af sein Strauch Singt’s {ös fuat nah \ein Brauch, Wea's will hör'n, eahm zimmt, Zo sein Baam ani kimmt. -
324
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,132
17549108218888bsb10311163
E TM Süaß- ‘und Glüeklifeit 7 was iah E dem iah brat t d' Eſelswuaſcht daß; fr ero gg 6" aM Ps Mei Leah, „dee is vom Lutha,„ hea: 14/4 Da Glauben, dea „macht feli, 7 aq e » Tg hmm ard ni ug 20g s ? I WW “tar AIAR uw I 4 «u pee 6} 8'gigniv e âninud vla cid ngen n dnt uu 'd ¿foot Fija an 15s a BC tJubtu ngo aur ni} oſ è n wm e D Net Vn... wia’r a Sa m Flußpayia, E tr [777 + 7/124 ON '
E TM Süaß- ‘und Glüeklifeit 7 was iah E dem iah brat t d' Eselswuascht daß; fr ero gg 6" aM Ps Mei Leah, „dee is vom Lutha,„ hea: 14/4 Da Glauben, dea „macht feli, 7 aq e » Tg hmm ard ni ug 20g s ? I WW “tar AIAR uw I 4 «u pee 6} 8'gigniv e âninud vla cid ngen n dnt uu 'd ¿foot Fija an 15s a BC tJubtu ngo aur ni} os è n wm e D Net Vn... wia’r a Sa m Flußpayia, E tr [777 + 7/124 ON '
318
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,133
17549108218888bsb10311163
108 Von Deandln ſan ma kemma z'red’n, Sein Guſta Jeda ſ\ogt, Und wo a hot dee Schönſte g'ſeg'n, Und wo eabm d’ Liab hot plogt. A Jeda hot a Landsmannin Am Schönſten g'funden halt, Und i a fkeanfeſt's Weibsbild “d'rin Z'tiafaſt im boar’ſhen Wald. Dem Schwob'’n dee Sei is ‘drutſchali Da Frank hoaßt's g’\{lank“ und friſch, Da Speiera kokett und habſch; Dee Mei is ſakariſch. J loß {hö b’\{hoaden Jeden recht In ſeina Liabhob’rei, Si oba hoaßen mein Guſta \{lecht, Und ſpringa "nanda bei. | is Da Scthneida ſtichelt fuat und fuat, Da Schreina hobelt mi, Da Kampelmacha rupft mi durch; Dee Teufels Sakrati.
108 Von Deandln san ma kemma z'red’n, Sein Gusta Jeda s\ogt, Und wo a hot dee Schönste g'seg'n, Und wo eabm d’ Liab hot plogt. A Jeda hot a Landsmannin Am Schönsten g'funden halt, Und i a fkeanfest's Weibsbild “d'rin Z'tiafast im boar’shen Wald. Dem Schwob'’n dee Sei is ‘drutschali Da Frank hoaßt's g’\{lank“ und frisch, Da Speiera kokett und habsch; Dee Mei is sakarisch. J loß {hö b’\{hoaden Jeden recht In seina Liabhob’rei, Si oba hoaßen mein Gusta \{lecht, Und springa "nanda bei. | is Da Scthneida stichelt fuat und fuat, Da Schreina hobelt mi, Da Kampelmacha rupft mi durch; Dee Teufels Sakrati.
123
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,134
17549108218888bsb10311163
85 Du biſt und bleibſt a Hoſpel holt, ++ und rennt's da d' Seel-no \{o, Du Dunnasbua, goar aus en Leib! ſo greint da -olte Mo. | Schnauf' aus, und nacha ſag’, von wos da Hea heut predigt hat. No, vo da Füaſicht Gottes holt und ſeina großen Gnad! So ſogt da Bua und ſchaut ind” Röhrn, und ſchaut in's Hefa nei. Mei, ſogt da Ohea, ſchau; dees net OUes g'weſen - ſey. “ is „A Gleichnuß hat a ‘nacha g'ſeBt, und bat uns ebbs vozählt, Doß ma's vonünfti eiſeg'n ſoll'n, wia 's zuageht- in da Wett. ““ „Wia Seppyerl ſog’ eahms'no<, und zoag's; daß d' wa>a gmiakt hoſt af; A Landmünz: ſchenk a da, wenn-d" 's mia's vozähl’n konſt wida brav. | Geh Dfrau, thua dei: Bladerl hea, i muß „eahm ollamol @* Okofa d' Suntared, wael i fo nimma geh in's Thol./‘ “
85 Du bist und bleibst a Hospel holt, ++ und rennt's da d' Seel-no \{o, Du Dunnasbua, goar aus en Leib! so greint da -olte Mo. | Schnauf' aus, und nacha sag’, von wos da Hea heut predigt hat. No, vo da Füasicht Gottes holt und seina großen Gnad! So sogt da Bua und schaut ind” Röhrn, und schaut in's Hefa nei. Mei, sogt da Ohea, schau; dees net OUes g'wesen - sey. “ is „A Gleichnuß hat a ‘nacha g'seBt, und bat uns ebbs vozählt, Doß ma's vonünfti eiseg'n soll'n, wia 's zuageht- in da Wett. ““ „Wia Seppyerl sog’ eahms'no<, und zoag's; daß d' wa>a gmiakt host af; A Landmünz: schenk a da, wenn-d" 's mia's vozähl’n konst wida brav. | Geh Dfrau, thua dei: Bladerl hea, i muß „eahm ollamol @* Okofa d' Suntared, wael i fo nimma geh in's Thol./‘ “
100
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,135
17549108218888bsb10311163
_Erláuternde Anmerkungen 2 R _zu den Gedichten G A Is a A € “i x SOU À i: - Tied M E Da Leichtſinn. S. 15. St. 2. Welhrauchkuacha. X den Haufen der Wald-Ameiſen findet man einen Harz- i kuchen, den man ſeines angene G - wegen “ als Räucherpulver gebraucht. Oken. YV. 2. Wechſelg'ſang. S. 55. Zum Verſtändniß di ne, in einigen Gegenden Bayerns der f> er as jerrſc<ht, daß jenes Mädchen, das im Frühjahr zuerſt zwei Bac ſtelzen ſicht, im Jahre über Braut werde. D’ Eifaſucht. S. 57. Einem belauſchten Ie räch faſt wörtlich nahgedi<ht>. Schiffaliad. S. 64. Aus dem Volk . “An der Fjar bei Landshut. . FU D' Zauberin. S. 115. ema hinzu aus Görres (hriſt- licher Myſtik. Y M ; "ad Y A Mährlein. S. 119. Sage aus dem Bayeriſchên Wald auf der Ruſel bei Deggendorf, «wo zu beiden
_Erláuternde Anmerkungen 2 R _zu den Gedichten G A Is a A € “i x SOU À i: - Tied M E Da Leichtsinn. S. 15. St. 2. Welhrauchkuacha. X den Haufen der Wald-Ameisen findet man einen Harz- i kuchen, den man seines angene G - wegen “ als Räucherpulver gebraucht. Oken. YV. 2. Wechselg'sang. S. 55. Zum Verständniß di ne, in einigen Gegenden Bayerns der f> er as jerrsc<ht, daß jenes Mädchen, das im Frühjahr zuerst zwei Bac stelzen sicht, im Jahre über Braut werde. D’ Eifasucht. S. 57. Einem belauschten Ie räch fast wörtlich nahgedi<ht>. Schiffaliad. S. 64. Aus dem Volk . “An der Fjar bei Landshut. . FU D' Zauberin. S. 115. ema hinzu aus Görres (hrist- licher Mystik. Y M ; "ad Y A Mährlein. S. 119. Sage aus dem Bayerischên Wald auf der Rusel bei Deggendorf, «wo zu beiden
368
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,136
17549108218888bsb10311163
E E E E —r-——— — 92 Zwoa hundat Schuh drunten — und hoh üban Thal, Do thaelt um an Felſen, — an grean, ſt da Fall, Und grod ols wann's d'Engerl — holt one trog’n hä'n, So bleibt am grean Plagzel — 's kloa Deanerl enk ſtch’n. Da Hund, der ſpringt nache, — du kreuzbrava Hund, Und liegt af en Stoanan eT gleï maustod aa drunt. Da Vota- hot Olles-— von unt mit ang’ſeg'n, Von oben ſchaugt oba — dee Senerin dageg n Ea ſteht wig voſtoanat, und 's Deandl ringt d' Händ, Und alle zwoa moana, — '‘s is eahna lets End’. Und is aa Wunda — ſ\{<ho g’\{heg’n, nua dees zwoat' Konns Kindel daretten, — koa Menſch ſunſt, meinoad! Da Jaga wiaft Büchſen — und 's grean Hütl we>, Steigt afi af d' Felſen — \{<liaft umi um d' E, Und ollawael afi, — as ſ{hwindelt eabm net, - Denn drob’n winkt ſei Kinderl, — und d' Muata, dee bet't. py ® Y - EE
E E E E —r-——— — 92 Zwoa hundat Schuh drunten — und hoh üban Thal, Do thaelt um an Felsen, — an grean, ſt da Fall, Und grod ols wann's d'Engerl — holt one trog’n hä'n, So bleibt am grean Plagzel — 's kloa Deanerl enk stch’n. Da Hund, der springt nache, — du kreuzbrava Hund, Und liegt af en Stoanan eT gleï maustod aa drunt. Da Vota- hot Olles-— von unt mit ang’seg'n, Von oben schaugt oba — dee Senerin dageg n Ea steht wig vostoanat, und 's Deandl ringt d' Händ, Und alle zwoa moana, — '‘s is eahna lets End’. Und is aa Wunda — s\{<ho g’\{heg’n, nua dees zwoat' Konns Kindel daretten, — koa Mensch sunst, meinoad! Da Jaga wiaft Büchsen — und 's grean Hütl we>, Steigt afi af d' Felsen — \{<liaft umi um d' E, Und ollawael afi, — as s{hwindelt eabm net, - Denn drob’n winkt sei Kinderl, — und d' Muata, dee bet't. py ® Y - EE
107
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,137
17549108218888bsb10311163
172° Da Malteſa. A Ritta, no, dees is a Held, Dea reit und is vom Odel, Dee kemma glei aſo af d' Welt s Wia d' Gugelhüpf im Model, Von Muataleib aus \liafa’s glei In d' Harniſch und in d° Orden h'nei ; Da Mei is a Malteſa. D' Malteſa, naa, dee reit’n net, Dee ſizen af an Eiland, Af langa Schiffen {wimma # hed, Und rafa ſo füa n Heiland, Hob'n graft, ſan gq'’ſeſſen, ſagn will i, Jagt ſan # dahoam und mäſten fi Von Bauanſc{malz dee Wampen! al
172° Da Maltesa. A Ritta, no, dees is a Held, Dea reit und is vom Odel, Dee kemma glei aso af d' Welt s Wia d' Gugelhüpf im Model, Von Muataleib aus \liafa’s glei In d' Harnisch und in d° Orden h'nei ; Da Mei is a Maltesa. D' Maltesa, naa, dee reit’n net, Dee sizen af an Eiland, Af langa Schiffen {wimma # hed, Und rafa so füa n Heiland, Hob'n graft, san gq'’sessen, sagn will i, Jagt san # dahoam und mästen fi Von Bauansc{malz dee Wampen! al
187
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,138
17549108218888bsb10311163
308 Kloan's. Zeug”. A Vogl an an Vogl. A Vogerl im Holz, Dees. thuat di>, und is ſtolz, Und is ſtolz und thuat dick Af ſei Kunſt, af ſei Glück. Af ſei ‘Singa im Wald, Dees hald Allen \o gfallt, Und: wael’s Koan's ſiſt \o- kaun, Hat 's ſo hochfüati than. Und wia war 8s, thuat’s ſinnian : That is 's weita probian, In da Fremd? umatum Blüaht wohl aa noh mei Ruhm. As fliagt hatt, as fliagt hift, Und ſingt niagat’s umſiſt, As fliagt hiſt und“ fliagt hatt, - Und as glü>t und as g'’ratht.
308 Kloan's. Zeug”. A Vogl an an Vogl. A Vogerl im Holz, Dees. thuat di>, und is stolz, Und is stolz und thuat dick Af sei Kunst, af sei Glück. Af sei ‘Singa im Wald, Dees hald Allen \o gfallt, Und: wael’s Koan's sist \o- kaun, Hat 's so hochfüati than. Und wia war 8s, thuat’s sinnian : That is 's weita probian, In da Fremd? umatum Blüaht wohl aa noh mei Ruhm. As fliagt hatt, as fliagt hift, Und singt niagat’s umsist, As fliagt hist und“ fliagt hatt, - Und as glü>t und as g'’ratht.
323
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,139
17549108218888bsb10311163
ii md —— E. Und wia \a iſo b’ſinna o, 2 do fimmt'der Waſtel rei, 0 Da Shirg, da roth, ‘und dea; mirkts af, der muaß meti Heargott' ſeh. Da Waſtel, dea \{<lei<t um “an Li (4) doß a die “Koarten ficht, Schneidt a bedinklis do, und duat \cneidt a a luſtig's G'ficht. Nu freili! woaß"aiaß zuvoar/ 1 1117 wia ebba 's G'ſpiel geh ntuüäß, Do ſogt a nix/da*Dietl hot eahm g'ſtoſſen- af 'eti-Fuaß. Schoaut's wohl,’ ſo | geht's af Eaden zua; dee Koartenr \an deéWelt/ = 1 Dee Füaſicht ‘gibt dee Koarten äus, mit dea ſt Jeda quält, Da Heagott, der rin ‘Ollé’ {haut} (n dea woaß en G’ſpiel ſein“ Gängj0! | Und wia \a& {i aa ‘oſtudian, ‘den Ausgang aa’ {ho lang.“ Da Bua ‘is ſtaat da’ Ohea frägt: 11 „Und D’ Leah, wia hot a } gmacht ?“/ //
ii md —— E. Und wia \a iso b’sinna o, 2 do fimmt'der Wastel rei, 0 Da Shirg, da roth, ‘und dea; mirkts af, der muaß meti Heargott' seh. Da Wastel, dea \{<lei<t um “an Li (4) doß a die “Koarten ficht, Schneidt a bedinklis do, und duat \cneidt a a lustig's G'ficht. Nu freili! woaß"aiaß zuvoar/ 1 1117 wia ebba 's G'spiel geh ntuüäß, Do sogt a nix/da*Dietl hot eahm g'stossen- af 'eti-Fuaß. Schoaut's wohl,’ so | geht's af Eaden zua; dee Koartenr \an deéWelt/ = 1 Dee Füasicht ‘gibt dee Koarten äus, mit dea ſt Jeda quält, Da Heagott, der rin ‘Ollé’ {haut} (n dea woaß en G’spiel sein“ Gängj0! | Und wia \a& {i aa ‘ostudian, ‘den Ausgang aa’ {ho lang.“ Da Bua ‘is staat da’ Ohea frägt: 11 „Und D’ Leah, wia hot a } gmacht ?“/ //
102
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,140
17549108218888bsb10311163
F- Und ’s Deanai is kemma, _Ohni Pfoad, ohni Strümpf' _Diamal g'ſ{licha vowicha ; | Noh, du kennſt ja dee Nimpf’. T4 Af en Kopf da hat a Bloama, Blobe Aeugerl ſo frumm, Statt en. Ro>erl, ſeine Lockerl, Dee güldan, rundum. Von eahm hab” i g'höat, Hab’ i g’leant,-was- i woaß, Hab's g‘ſunga, daß klunga Jm Eanſt und im G'’ſpoaß. Und ſchia- is 's mei Sthazerl, Und aa wida net, Heunt ſtreichlat und ſ{mei<lat “Und moring thuat’s ſpröd. E E E
F- Und ’s Deanai is kemma, _Ohni Pfoad, ohni Strümpf' _Diamal g's{licha vowicha ; | Noh, du kennst ja dee Nimpf’. T4 Af en Kopf da hat a Bloama, Blobe Aeugerl so frumm, Statt en. Ro>erl, seine Lockerl, Dee güldan, rundum. Von eahm hab” i g'höat, Hab’ i g’leant,-was- i woaß, Hab's g‘sunga, daß klunga Jm Eanst und im G'’spoaß. Und schia- is 's mei Sthazerl, Und aa wida net, Heunt streichlat und s{mei<lat “Und moring thuat’s spröd. E E E
013
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,141
17549108218888bsb10311163
187 „„J bring’ dee Muattagottes z' Eah'n, Ï woaß dafüa a Plaß’l, Dee taugt grod füa dee neu' Kapelln Af 's Auahahnaſchat!l, Bei dia, mog’ \ aa {o nimma bleib'n, Dei G'löbnuß ſchenkt \ da und ‘dein Leim.“ ,„S hot Olles grod \o wellen ſey! Schau, ſeit da Bli dee Oacha, Mit'n ſelben Frauabildlg'wachs Hot nidag’{log'n, — daroacha Ko ſeitabea mei Büchſen kaam A Haſel bei dem alten Baam.“ „Mia hob’n zwoar a Kapell’n afbaut ; J und da Fürzelbaua, Th Da is a g’molne Jungfrau drin, Und dera is net, z’ traua, Und Bäurin, dee hot g’moant {o glei, A G'’ſchnizelte kannt brava ſey.“ [ Let
187 „„J bring’ dee Muattagottes z' Eah'n, Ï woaß dafüa a Plaß’l, Dee taugt grod füa dee neu' Kapelln Af 's Auahahnaschat!l, Bei dia, mog’ \ aa {o nimma bleib'n, Dei G'löbnuß schenkt \ da und ‘dein Leim.“ ,„S hot Olles grod \o wellen sey! Schau, seit da Bli dee Oacha, Mit'n selben Frauabildlg'wachs Hot nidag’{log'n, — daroacha Ko seitabea mei Büchsen kaam A Hasel bei dem alten Baam.“ „Mia hob’n zwoar a Kapell’n afbaut ; J und da Fürzelbaua, Th Da is a g’molne Jungfrau drin, Und dera is net, z’ traua, Und Bäurin, dee hot g’moant {o glei, A G'’schnizelte kannt brava sey.“ [ Let
202
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,142
17549108218888bsb10311163
42- _A Standerl. —————— Drei Stund weit i laf, Drum willſt mi nit foppen, Mach's Geuſlerl iaß af!“ 11 ¡Ja Bua du biſt A Y ‘I bin. aa net ſprödz._ vin Do biſt aa mei Tauba, Dei Taub’n bin i E O Y „Wia fonnſt as denn bringa ‘nütleidi Heaz? Fangſt' mi ei in d Und 4 nia deln 11 „Mei ‘hoſt nua a VJ Von Eah in dein Le So bau’ dia /a“Neſtel, Na wear i dei Weib, ‘/ ‘“/ N . (=:
42- _A Standerl. —————— Drei Stund weit i laf, Drum willst mi nit foppen, Mach's Geuslerl iaß af!“ 11 ¡Ja Bua du bist A Y ‘I bin. aa net sprödz._ vin Do bist aa mei Tauba, Dei Taub’n bin i E O Y „Wia fonnst as denn bringa ‘nütleidi Heaz? Fangst' mi ei in d Und 4 nia deln 11 „Mei ‘host nua a VJ Von Eah in dein Le So bau’ dia /a“Nestel, Na wear i dei Weib, ‘/ ‘“/ N . (=:
057
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,143
17549108218888bsb10311163
94 #- iaa PA Dee Freud’ und der Jubel! — will net vamit ſpiel’n, Ees hobt's ja a -Heaz All’, — und wead's #\ es {o fühl'n. 2 N Zon Vildl geht's aſi, Sé drin is im Stoa a Y großen Schugengel, — und el, ſo kloa. Um an großen Schutengel, der guat hüat und g nau, Füar nia Kinderl. — bitt's unſa Liabfrau, ——> O ———— Vb 1 Ld I pf Y # > gd LON
94 #- iaa PA Dee Freud’ und der Jubel! — will net vamit spiel’n, Ees hobt's ja a -Heaz All’, — und wead's #\ es {o fühl'n. 2 N Zon Vildl geht's asi, Sé drin is im Stoa a Y großen Schugengel, — und el, so kloa. Um an großen Schutengel, der guat hüat und g nau, Füar nia Kinderl. — bitt's unsa Liabfrau, ——> O ———— Vb 1 Ld I pf Y # > gd LON
109
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,144
17549108218888bsb10311163
54 Na oba play i grodwegs ‘raus, Und thua mi nix: vrum *ſchèa!n, 1° Ob's iaß an g’moana Teufel trifft, Oda an großen Hean, Wann Zwanz'ge lacha, Dand-\{hmäelt,1 | Ha, denk’ i, deesmol hoſt: net g'’faelt. As is ma um an Gſpoaß net juſt; Um d' Wahrat is- mia ſched, Dee: muaß' ma,’ wann-ma' \' ſicha woaß, Holt do volaugna net; Wann aa net Jeda ‘hot dee Schneid, Weas hot, dem E ds Schuldikeit. Wos s' Gde: e: mei „i woaß’ſtt gleiwohl, As hilft af d’ lett met viel, Do wann da Schelm, deaf aa ‘da Schalk Treib’n mit dee Leut ſei G'ſpiel, Wael ſunſt dee Welt no moana möcht’; As hätt da Schelm alloa nua recht. -
54 Na oba play i grodwegs ‘raus, Und thua mi nix: vrum *schèa!n, 1° Ob's iaß an g’moana Teufel trifft, Oda an großen Hean, Wann Zwanz'ge lacha, Dand-\{hmäelt,1 | Ha, denk’ i, deesmol host: net g'’faelt. As is ma um an Gspoaß net just; Um d' Wahrat is- mia sched, Dee: muaß' ma,’ wann-ma' \' sicha woaß, Holt do volaugna net; Wann aa net Jeda ‘hot dee Schneid, Weas hot, dem E ds Schuldikeit. Wos s' Gde: e: mei „i woaß’ſtt gleiwohl, As hilft af d’ lett met viel, Do wann da Schelm, deaf aa ‘da Schalk Treib’n mit dee Leut sei G'spiel, Wael sunst dee Welt no moana möcht’; As hätt da Schelm alloa nua recht. -
069
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,145
17549108218888bsb10311163
A - pe E R Y
A - pe E R Y
280
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,146
17549108218888bsb10311163
217 So ſollſt halt aa dei Schuldikeit Thoa, Menſ{h, im Eadenthal, Und denka an dee ewi Freud’ Bei jeda Müah und Qual, Dei Togwerk wiad na leicht und \üß, Und wannſt okimmſt im Paradies, So jubeln d' Engerl Al. 10
217 So sollst halt aa dei Schuldikeit Thoa, Mens{h, im Eadenthal, Und denka an dee ewi Freud’ Bei jeda Müah und Qual, Dei Togwerk wiad na leicht und \üß, Und wannst okimmst im Paradies, So jubeln d' Engerl Al. 10
232
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,147
17549108218888bsb10311163
50 As «is heut da Samſta, Und morg'n geht's „in's Thal Wann d* Wocha is umi, Juche ollamal. O weh, olle -Bugeln Wean atti und bloach, Wann's morgen that renga, Dees wa da koa Stroach ! Herr, mah? an ſ{ön Sunta, J bitt di, ſey gſcheit, Und loß ma mit unta A biſſel a Freud. ß u
50 As «is heut da Samsta, Und morg'n geht's „in's Thal Wann d* Wocha is umi, Juche ollamal. O weh, olle -Bugeln Wean atti und bloach, Wann's morgen that renga, Dees wa da koa Stroach ! Herr, mah? an s{ön Sunta, J bitt di, sey gscheit, Und loß ma mit unta A bissel a Freud. ß u
065
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,148
17549108218888bsb10311163
M das y % etli, e ptete 4 — fröhli — ger yer un- “ etla » _ umwunden — RE A frawihli. F. dr je Srömmigtei dam. ati falzen — balzen, hai- Es gen — baizjan. - E en im Vorjahre. “gen — n feiali — feierlich feian — feiern — vira. feinle — ziemli<h — fin- liho. fenſtaln — zum Fenſter kom- : men — fenstar. feſta — feſter — fasti. Feuafalta — Schmetterling — vivaltra. — Firn, Kletſcher firn, alt. fludat — flattert — fladra. Foam — Se — nier, i “fam. foaſt — feiſt ¡Uan fotjan; Faſa, RE — for- # ‘G'afta's — Stari. “onnmanady — Faſching. fozeln — ne>en. agiere gd wachs — ait, frawa — biladi ein (fes: ÁBild unſerer It freili- — nun ja! TI. E oma — ‘Futter — fotar. Fuaſſerl — Füßchen — foz. fuat — fort — vora. füa — für — furi. Fuanehma — Vornehmen, Vorſat. füachten — fürchten — faſi Paier mar D al — vorwärts. Fuaſcht — ary PE. úa füati — ferti — Bor _Füat — Färthe — farti. _fuchti — verdrüßlich. Vata — fünfzig — fiof- füliei — Phe > vorwärts. 6. aftero — Sino) EEN Hinterge- reid y M — wir, u — gangan, 9 Gamſel — Gemschen — gamz. ganga — gegangen. Be
M das y % etli, e ptete 4 — fröhli — ger yer un- “ etla » _ umwunden — RE A frawihli. F. dr je Srömmigtei dam. ati falzen — balzen, hai- Es gen — baizjan. - E en im Vorjahre. “gen — n feiali — feierlich feian — feiern — vira. feinle — ziemli<h — fin- liho. fenstaln — zum Fenster kom- : men — fenstar. festa — fester — fasti. Feuafalta — Schmetterling — vivaltra. — Firn, Kletscher firn, alt. fludat — flattert — fladra. Foam — Se — nier, i “fam. foast — feist ¡Uan fotjan; Fasa, RE — for- # ‘G'afta's — Stari. “onnmanady — Fasching. fozeln — ne>en. agiere gd wachs — ait, frawa — biladi ein (fes: ÁBild unserer It freili- — nun ja! TI. E oma — ‘Futter — fotar. Fuasserl — Füßchen — foz. fuat — fort — vora. füa — für — furi. Fuanehma — Vornehmen, Vorsat. füachten — fürchten — fasi Paier mar D al — vorwärts. Fuascht — ary PE. úa füati — ferti — Bor _Füat — Färthe — farti. _fuchti — verdrüßlich. Vata — fünfzig — fiof- füliei — Phe > vorwärts. 6. aftero — Sino) EEN Hinterge- reid y M — wir, u — gangan, 9 Gamsel — Gemschen — gamz. ganga — gegangen. Be
353
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,149
17549108218888bsb10311163
237 Es „„VSelt, Hanns, dia is ebbs kemma’ aus! Schau, bei mia is da Brauch im Haus, | Daß d' Hund wean olle drei karbaſcht, Wann Dana nua a biſſel quatſcht ; Do ſfakriſcy muaß da dei g'weſt ſey, Wael #\ fan dua d' Fenſta alle Drei, Und g’moant hob'n’'s iaa gebat's Stroach, Bis weraten eahna d' Knocha woah.“ Draf bin i fuat mit Schnad und Spott, Und hob’ am Weg nua dankt mein Gott, Daß d' Sah’ is g’heg’n \o {ö im G'’hoam, Und Neamat ebbas woaß dahoam. | Do wia da Kunta nacha kimmt San d' Fenſta drin und aa da Wind, Und d' Prügel, dee dee Hund hob'n g'{heu<t, Dee hob’ i kriagt, wiar i hob beicht, Und d' Advokaten thua i meid’n | Drum feit da Zeit, und ko koan leid’n, Du oba nimm a Beiſpel dro An dem, den i hob hoamli tho, Denn übarall gibt's \el<he Hund, Dee macha deine G’hoamnuß kund; Nix is \o hoamli, nix \o- fei, As tragt do endli Prügel ei. —EEE CEE
237 Es „„VSelt, Hanns, dia is ebbs kemma’ aus! Schau, bei mia is da Brauch im Haus, | Daß d' Hund wean olle drei karbascht, Wann Dana nua a bissel quatscht ; Do sfakriscy muaß da dei g'west sey, Wael #\ fan dua d' Fensta alle Drei, Und g’moant hob'n’'s iaa gebat's Stroach, Bis weraten eahna d' Knocha woah.“ Draf bin i fuat mit Schnad und Spott, Und hob’ am Weg nua dankt mein Gott, Daß d' Sah’ is g’heg’n \o {ö im G'’hoam, Und Neamat ebbas woaß dahoam. | Do wia da Kunta nacha kimmt San d' Fensta drin und aa da Wind, Und d' Prügel, dee dee Hund hob'n g'{heu<t, Dee hob’ i kriagt, wiar i hob beicht, Und d' Advokaten thua i meid’n | Drum feit da Zeit, und ko koan leid’n, Du oba nimm a Beispel dro An dem, den i hob hoamli tho, Denn übarall gibt's \el<he Hund, Dee macha deine G’hoamnuß kund; Nix is \o hoamli, nix \o- fei, As tragt do endli Prügel ei. —EEE CEE
252
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,150
17549108218888bsb10311163
e 242 ' Dee Me}. Zon Pfoara no< ’n Gottesdeanſt in d’ Sakriſtei, Wia a grod 's Hemat ausziagt, kimmt a Wei ; „„Rochwürden, ſagt's, möcht a Meſſel zohl’n,“‘ Und legt zwoa Sechſa hi af d’ Stoln, „Naa , ſagt da Pfoara, do is koa Red, D' Me} koſt neu’n Bazen, ſunſt thuat fi 's net.“ ,„1J \og enks, i hob net meah, mei Heagott woaß; As g'höôat ja aa nua füa a Goaß.‘/‘
e 242 ' Dee Me}. Zon Pfoara no< ’n Gottesdeanst in d’ Sakristei, Wia a grod 's Hemat ausziagt, kimmt a Wei ; „„Rochwürden, sagt's, möcht a Messel zohl’n,“‘ Und legt zwoa Sechsa hi af d’ Stoln, „Naa , sagt da Pfoara, do is koa Red, D' Me} kost neu’n Bazen, sunst thuat fi 's net.“ ,„1J \og enks, i hob net meah, mei Heagott woaß; As g'höôat ja aa nua füa a Goaß.‘/‘
257
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,151
17549108218888bsb10311163
| 126 Wann ma will g’\{heita wean, Und will da ſel<he Wunda ſeg'n, Drei Gulda zohlt ma gean; Und ’s Trinka hob? i aa net g’\poart, J bi enk g’weſen wia vonoart. Do fangt ſei Weih zon hauſen 0: Du dumma Teufel, \chreit \,. Du treibſt holt nia ebbs g’\heit's! Und greift glei no< an di>en Spo; Ea oba halt iha d’ Händ’ und ſagt: Loß guat ſey, Miadl ,; \{hau, Sunſt kriagt zon End? no wiakli recht Dee hölza Zaubafrau, Dee woahrg’\agt hot, ols kennat #\ uns Und unſa Leb’n ſeit Joahr’n: Oas fkriaget heut no blobe Aug’n Und Beul’n wia d? Ochſenhoarn, Mi hot’s zwoar g’moant, ‘do keah i ’s um, Sichſt d’, daß i ‘g’\ſcheita woarn! LL Â
| 126 Wann ma will g’\{heita wean, Und will da sel<he Wunda seg'n, Drei Gulda zohlt ma gean; Und ’s Trinka hob? i aa net g’\poart, J bi enk g’wesen wia vonoart. Do fangt sei Weih zon hausen 0: Du dumma Teufel, \chreit \,. Du treibst holt nia ebbs g’\heit's! Und greift glei no< an di>en Spo; Ea oba halt iha d’ Händ’ und sagt: Loß guat sey, Miadl ,; \{hau, Sunst kriagt zon End? no wiakli recht Dee hölza Zaubafrau, Dee woahrg’\agt hot, ols kennat #\ uns Und unsa Leb’n seit Joahr’n: Oas fkriaget heut no blobe Aug’n Und Beul’n wia d? Ochsenhoarn, Mi hot’s zwoar g’moant, ‘do keah i ’s um, Sichst d’, daß i ‘g’\scheita woarn! LL Â
141
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,152
17549108218888bsb10311163
Gedichte in altbayecriſcher Mundart Von Jof. Anf. Pangkofer. Mit grammatikalen und lerikalen Erläuterungen. Múnchen, bei Chriſtian Kaiſer. 1846.
Gedichte in altbayecrischer Mundart Von Jof. Anf. Pangkofer. Mit grammatikalen und lerikalen Erläuterungen. Múnchen, bei Christian Kaiser. 1846.
008
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,153
17549108218888bsb10311163
bal » bs E PO gs LPA Pp) « VT gir] A dd - m
bal » bs E PO gs LPA Pp) « VT gir] A dd - m
379
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,154
17549108218888bsb10311163
"+ 26 M ‘ Da Obénd: is o liabli ‘goar; Ja, ja, 's is--holt Dda Maiï, + Der kimmt heazua- mit jeden Joahr, Js olt und ollmol' neu, Den fümmat's' nir, wet lebt, wer todt, Und do is a a Freudenbot. /Sel do im’ Frèudhof treibt a: gean Sei wundaliablis G’ſpiel, Im grzana Sammai Bleamelſtean Eig'wirkt hot a wia viel, -: 4 e A N Und d'Lüftel- ‘drin und drum, Und trog’n ‘dee’ ſaßen Düftel h'rum. ‘Und güldne Mu>erl drinna- wühl'n, "À Und Wepſ\" und Jmperl kummt | __ Und thuat-mit Fleiß ſei Höſerl: füll’n, Und fliagt und ſpringt und ſummt; pd Im Woſen 'isà luſtig's- Lebu, +> Ols that's koan End!;koan- Tod] net: geb’n. ——
"+ 26 M ‘ Da Obénd: is o liabli ‘goar; Ja, ja, 's is--holt Dda Maiï, + Der kimmt heazua- mit jeden Joahr, Js olt und ollmol' neu, Den fümmat's' nir, wet lebt, wer todt, Und do is a a Freudenbot. /Sel do im’ Frèudhof treibt a: gean Sei wundaliablis G’spiel, Im grzana Sammai Bleamelstean Eig'wirkt hot a wia viel, -: 4 e A N Und d'Lüftel- ‘drin und drum, Und trog’n ‘dee’ saßen Düftel h'rum. ‘Und güldne Mu>erl drinna- wühl'n, "À Und Weps\" und Jmperl kummt | __ Und thuat-mit Fleiß sei Höserl: füll’n, Und fliagt und springt und summt; pd Im Wosen 'isà lustig's- Lebu, +> Ols that's koan End!;koan- Tod] net: geb’n. ——
041
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,155
17549108218888bsb10311163
E ai 192 Schö langſam weita ‘zog’n ſan; Do macht da Föaſchta ſo ſein Plan: Du Michl bleibſt am Granißſtoa, Wos 's Dachat z\ſammſtößt mit da G'moa ; Druſt dviamal di dee Hänga h'af, Und ſchaugſt reht af en Wechſel af. IJ biaſ< mi langſam noch und noch Zon Wieſel vur< en Dunkelſchlog, Duat ziagt a rob, do kemma z'ſamm, Und halt da Wind, \o faelt ſt| ’s kaam. Halt, eh ma genga ausanand: Wann fkimmſt zon Oanödhof am Brand, So ſog en Damiſchen, a kunnt Af ’s Wieſl no<hfoahrn ia a Stund, Daß a no kimmt in d’ Sichaheit Da Hiaſch, eh ma in d' Kixcha läut. Und iay b'’hüat Gott, und nimm di ‘z'ſamm, An Thala trágt’s dia, wänn ma ’n° ham. Un Boariſchen? denkt eahm da Bua, Dees liaß i höan, und pfeift dazua, Und wiar a aeht af _d’ Oanöd no, Da fangt da Tog* {ho ’s Graweln ‘o,
E ai 192 Schö langsam weita ‘zog’n san; Do macht da Föaschta so sein Plan: Du Michl bleibst am Granißstoa, Wos 's Dachat z\sammstößt mit da G'moa ; Drust dviamal di dee Hänga h'af, Und schaugst reht af en Wechsel af. IJ bias< mi langsam noch und noch Zon Wiesel vur< en Dunkelschlog, Duat ziagt a rob, do kemma z'samm, Und halt da Wind, \o faelt ſt| ’s kaam. Halt, eh ma genga ausanand: Wann fkimmst zon Oanödhof am Brand, So sog en Damischen, a kunnt Af ’s Wiesl no<hfoahrn ia a Stund, Daß a no kimmt in d’ Sichaheit Da Hiasch, eh ma in d' Kixcha läut. Und iay b'’hüat Gott, und nimm di ‘z'samm, An Thala trágt’s dia, wänn ma ’n° ham. Un Boarischen? denkt eahm da Bua, Dees liaß i höan, und pfeift dazua, Und wiar a aeht af _d’ Oanöd no, Da fangt da Tog* {ho ’s Graweln ‘o,
207
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,156
17549108218888bsb10311163
M 3 Y : 8 VII / aufzehren "und" vernihten läßt. Daß die plattdeutſchen Mundarten ins“ Hochdeutſche mit der Zeit ‘aufgingen, wäre no< denkbar, nie aber die Dialekte, ihrer Entwi- lung über dieſes hinausgeſchritten find.“ Bald“ find es fünf Jahrhunderte, daß die heutige Redaktion unſerer Schrift- ſprache einen feſten Boden fi< behauptet hak. Laſſen wir noch ſo viele Zeit vergehen, “ſo wird“ fie niht mehr“ die- felbe ſeyn ‘können. - Freilich wird alsdann weder unſer Schwäbiſch, Fränkiſ< no< Bayeriſ<h Schriftſprache ſeyn, aber ‘gewiß ‘iſt, "daß die nächſtkünftige Redaktion unſe- rer Sprache unſern Dialekten ähnlicher ſchen wird, als der ſeßzigen Schrift.“ "Und Rapp hat Recht. Nichts Le- bendes, einè Sprache am wenigſten, ruht in ſi< und {ließt ab; die Deutſche iſ \o weit formell entwi>elt, daß ſie \{< ſ<öpferiſ< in“ |< zurü> wenden muß, ſoll fie lebendig fortſchreitend gedaht werden. Bereits wird auf dem Wege der Etymologie und dúur< den Einfluß derſelben auf die Ortographie vorgearbeitet; das neubelebte Verſtäñdniß der Sprachwurzen iſ eïne reihe Saat der“ Zukunft für ‘unſete Sprache; die phÿſtologiſhe ‘Auffaſſung und “das Studium des Sprach - Organismus überhaupt führk zu praktiſchen Conſequenzen. Freilih wohl muß den Erfölgen das“ natio- nelle Sprachbewußtſeyn dur< “allgemeine gleiche ul- bildung ehe vorausgegangen “und unſer dérmaliges ver- traftes Gelehrtenweſen vernünftig geordnet ſeyn. | Säthe der Dialektsdichter aber iſt es, um von unſerer“ Abſchwei- fung eínzulenken, dié' în den Mündarten zerſtreutén, bisher verlornen Schäge zu ſammeln, “literariſ< zu ‘hinterlegen und dem Ohr und Auge auf angenehme Weiſe wieder ein-
M 3 Y : 8 VII / aufzehren "und" vernihten läßt. Daß die plattdeutschen Mundarten ins“ Hochdeutsche mit der Zeit ‘aufgingen, wäre no< denkbar, nie aber die Dialekte, ihrer Entwi- lung über dieses hinausgeschritten find.“ Bald“ find es fünf Jahrhunderte, daß die heutige Redaktion unserer Schrift- sprache einen festen Boden fi< behauptet hak. Lassen wir noch so viele Zeit vergehen, “so wird“ fie niht mehr“ die- felbe seyn ‘können. - Freilich wird alsdann weder unser Schwäbisch, Fränkis< no< Bayeris<h Schriftsprache seyn, aber ‘gewiß ‘ist, "daß die nächstkünftige Redaktion unse- rer Sprache unsern Dialekten ähnlicher schen wird, als der seßzigen Schrift.“ "Und Rapp hat Recht. Nichts Le- bendes, einè Sprache am wenigsten, ruht in si< und {ließt ab; die Deutsche is \o weit formell entwi>elt, daß sie \{< s<öpferis< in“ |< zurü> wenden muß, soll fie lebendig fortschreitend gedaht werden. Bereits wird auf dem Wege der Etymologie und dúur< den Einfluß derselben auf die Ortographie vorgearbeitet; das neubelebte Verstäñdniß der Sprachwurzen is eïne reihe Saat der“ Zukunft für ‘unsete Sprache; die phÿstologishe ‘Auffassung und “das Studium des Sprach - Organismus überhaupt führk zu praktischen Consequenzen. Freilih wohl muß den Erfölgen das“ natio- nelle Sprachbewußtseyn dur< “allgemeine gleiche ul- bildung ehe vorausgegangen “und unser dérmaliges ver- traftes Gelehrtenwesen vernünftig geordnet seyn. | Säthe der Dialektsdichter aber ist es, um von unserer“ Abschwei- fung eínzulenken, dié' în den Mündarten zerstreutén, bisher verlornen Schäge zu sammeln, “literaris< zu ‘hinterlegen und dem Ohr und Auge auf angenehme Weise wieder ein-
334
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,157
17549108218888bsb10311163
152 Ï LA Da Michel, da Anda, a ſakriſ<ha Bua, Baamſtark und ſauba und füanehm dazua, Js g'weh’n- a Huhlana, ‘a Hea Kodoporal, Und hätt's no {ho weita brocht aa, ollamal, Hätt’ eahm ſei Liab, dee unſeeli net trieb'n In d' Hoamat- zon Schoß, wo a ſigen is blieb'n. Ea cheat ſt unbändi, ea oarbat füa Sechs, Und wea ’n nua zuaſchaut, dea’ holt's füar a G'hex; Und wos en \o treibt und ſtiakt und daholt, Js en Lieſerl \ei- Liab’, no ſei hoamliche , holt, Denn da Bada, wiawohl a 's gneißt in da: Still, Dea gebat ſei Lebta dozua net ſein Will ; So bleibt den zwoa Leutl, 8s daboarmat an Stoa, Füa eahnare Hoffnung d' Gnod Gottes alloa; Do wann ma nua ‘feſt’ af’ en Heagottl traut, „A Wunda is do, eh ſtff Dana umſchaut. D D Daſelb’n amol -hot's a ſt g’\{<i>t, daß da Bada Vom Kloſta- zu Windberg, wo-a laſſen" hot Ada, (Wia's Brauch von Uraltas hea {ho ‘ſey mog, Dee geiftlinga Hean voar'n Antlaß acht Tog, y Hoamkeaht {hö langſam und wa>la ſchia, Denn afg'woart hob'n \' im Kloſta ols- wia.
152 Ï LA Da Michel, da Anda, a sakris<ha Bua, Baamstark und sauba und füanehm dazua, Js g'weh’n- a Huhlana, ‘a Hea Kodoporal, Und hätt's no {ho weita brocht aa, ollamal, Hätt’ eahm sei Liab, dee unseeli net trieb'n In d' Hoamat- zon Schoß, wo a sigen is blieb'n. Ea cheat ſt unbändi, ea oarbat füa Sechs, Und wea ’n nua zuaschaut, dea’ holt's füar a G'hex; Und wos en \o treibt und stiakt und daholt, Js en Lieserl \ei- Liab’, no sei hoamliche , holt, Denn da Bada, wiawohl a 's gneißt in da: Still, Dea gebat sei Lebta dozua net sein Will ; So bleibt den zwoa Leutl, 8s daboarmat an Stoa, Füa eahnare Hoffnung d' Gnod Gottes alloa; Do wann ma nua ‘fest’ af’ en Heagottl traut, „A Wunda is do, eh ſtff Dana umschaut. D D Daselb’n amol -hot's a ſt g’\{<i>t, daß da Bada Vom Klosta- zu Windberg, wo-a lassen" hot Ada, (Wia's Brauch von Uraltas hea {ho ‘sey mog, Dee geiftlinga Hean voar'n Antlaß acht Tog, y Hoamkeaht {hö langsam und wa>la schia, Denn afg'woart hob'n \' im Klosta ols- wia.
147
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,158
17549108218888bsb10311163
LI E So is da Menſch noch etla Joahr A leizigs Stäubel nua, Und von den Leuten Schoar af Schoar Bleibt af da Welt koa G'’ſpua, Goar ſelten oaſchiht Dana no Hot g’lebt, den ma no nenna fo. Js ebbha dees da Beſſa g'weh'n e Vo OU dee tauſat Leut? «Jm Seelhaus konn an Schädel dac No aus da ält’ſten Zeit, Dea hot dem Ritta Hanns ang'hôat — Vom Raubg'’\{loß drob'’n, dees gleich da Ead'. N | i =» | % Und ſpäta, wia dee Peſt graſſiat, Da hot a Pfoara g'lebt, Dea hot ſt als a treua Hiat ‘ft ols en Tod daſtrebt, is blieb'n vo eahm und ſeina G'moa Koa Nama und koa Bröckel Boa.
LI E So is da Mensch noch etla Joahr A leizigs Stäubel nua, Und von den Leuten Schoar af Schoar Bleibt af da Welt koa G'’spua, Goar selten oaschiht Dana no Hot g’lebt, den ma no nenna fo. Js ebbha dees da Bessa g'weh'n e Vo OU dee tausat Leut? «Jm Seelhaus konn an Schädel dac No aus da ält’sten Zeit, Dea hot dem Ritta Hanns ang'hôat — Vom Raubg'’\{loß drob'’n, dees gleich da Ead'. N | i =» | % Und späta, wia dee Pest grassiat, Da hot a Pfoara g'lebt, Dea hot ſt als a treua Hiat ‘ft ols en Tod dastrebt, is blieb'n vo eahm und seina G'moa Koa Nama und koa Bröckel Boa.
039
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,159
17549108218888bsb10311163
254 D’. Naſen. Mal hob’n ma! vo dee Naſen 'g'redt, Dee großen und dee kloana, Und vo dee ſtumpf” und \pihaden, Und wos ma davo moana. Dee großen, dee ſan adali, Dee kloana, dee ſan :niadli, Und wigti ſan_dee ſpizäden, Dee ſtumpfen, dee ſan g'müatli. Mei Liſerl - hot - dee néetteſt do, Sag i, do- geht's" grod eina, Und wirft ma a paar Aug'’n o, Und thuat, ols wollt's {ho greina. Da will i # wida- macha guat, Sag: Thua nua net o g’\haami ; A jedas Deandl Dane hot, Daß Oane zwoa, glaub’ kaam i.
254 D’. Nasen. Mal hob’n ma! vo dee Nasen 'g'redt, Dee großen und dee kloana, Und vo dee stumpf” und \pihaden, Und wos ma davo moana. Dee großen, dee san adali, Dee kloana, dee san :niadli, Und wigti san_dee spizäden, Dee stumpfen, dee san g'müatli. Mei Liserl - hot - dee néettest do, Sag i, do- geht's" grod eina, Und wirft ma a paar Aug'’n o, Und thuat, ols wollt's {ho greina. Da will i # wida- macha guat, Sag: Thua nua net o g’\haami ; A jedas Deandl Dane hot, Daß Oane zwoa, glaub’ kaam i.
269
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,160
17549108218888bsb10311163
252 D’ Jagdhund , deermöthtén naariſch wean; Foahrn uma, wia wahnſinni, Und ſtatt deé Haſen eahnre Hean:- #4 Baelln \ 09, ols warn }\ {o winni, - Und d' Hean,- dee ſtehna- müaßi®“ netzt 4+ Oa Kracha--is ‘halt - allwael \{héd. i Do wia ſa ſt aa: müah’n und plag'n, So bringa \ hoam vo nixen, P Ols g’\{wollne. Baa , laare Mag’n ] Und pulvaſchwoarze Büchſen, I Tas Do dees is no dees Jrgeſt kaam, Wos fi ananda z' klog'n hab'n. A Rehbo> hat mi, ſagt da Oa, G'’ſtoßen mit ſeine ‘G'wichtl ; Den Andan biſſen hot-"in d' Boa A Haf’, a bluatjungs- Wihtl, Und d' Henna hob’'n den Dritten goar Zuade>t mit eahnre falſchen Dar.
252 D’ Jagdhund , deermöthtén naarisch wean; Foahrn uma, wia wahnsinni, Und statt deé Hasen eahnre Hean:- #4 Baelln \ 09, ols warn }\ {o winni, - Und d' Hean,- dee stehna- müaßi®“ netzt 4+ Oa Kracha--is ‘halt - allwael \{héd. i Do wia sa ſt aa: müah’n und plag'n, So bringa \ hoam vo nixen, P Ols g’\{wollne. Baa , laare Mag’n ] Und pulvaschwoarze Büchsen, I Tas Do dees is no dees Jrgest kaam, Wos fi ananda z' klog'n hab'n. A Rehbo> hat mi, sagt da Oa, G'’stoßen mit seine ‘G'wichtl ; Den Andan bissen hot-"in d' Boa A Haf’, a bluatjungs- Wihtl, Und d' Henna hob’'n den Dritten goar Zuade>t mit eahnre falschen Dar.
267
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,161
17549108218888bsb10311163
——- — Und üba d'Stiag'n rumpumpum Kummt h'raf „a ganza® Schloaß, “Dee Uaſchel ziagt ſi: kuaz und mtm ais -2 In lautra Andachtsfroaß. - <$ Engerl genga h’rei voraus Mit Klinzeln in, dee Händ',y 111 À di 4 A Dritta -xäuchat /s: Stühel: aut, 11 dv Weichbrun a Viata- ſpendt. 7 - An alta, di>a Hea, Oa Aug' ſched hat a af ae Sime m Den Dreiſpiß drüha ha! Sei G'ſicht in vath dus Wia da afgehat, Mo on bu —_ 'S ſan gelbe Borten viù : Aul Von Gold ſei Zepta als Weſtpegehti:; An Ochſenfiſel is, ¿ defi Má; cN Sei Hoartua is goar iA: ft Grod wiar* im Paradies. + Ki d »
——- — Und üba d'Stiag'n rumpumpum Kummt h'raf „a ganza® Schloaß, “Dee Uaschel ziagt si: kuaz und mtm ais -2 In lautra Andachtsfroaß. - <$ Engerl genga h’rei voraus Mit Klinzeln in, dee Händ',y 111 À di 4 A Dritta -xäuchat /s: Stühel: aut, 11 dv Weichbrun a Viata- spendt. 7 - An alta, di>a Hea, Oa Aug' sched hat a af ae Sime m Den Dreispiß drüha ha! Sei G'sicht in vath dus Wia da afgehat, Mo on bu —_ 'S san gelbe Borten viù : Aul Von Gold sei Zepta als Westpegehti:; An Ochsenfisel is, ¿ defi Má; cN Sei Hoartua is goar iA: ft Grod wiar* im Paradies. + Ki d »
314
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,162
17549108218888bsb10311163
—— —MMA—— — BA Da Untaſchied. I hob ma f\ag’n laſſen, Ma kannt dakenna leicht, Dee Deandla, dee unſchuldi, Und dee, dee {ho ebbs beicht. Ma dôrfat nua dazähl’n, Wia’s hundat gibt, a G'"\chicht, Recht oafach und natüali, Und eahna: \{aug'’n in's G'ſicht. Dee Deandla , dee ebbs wiſſen, Dee wean enk feuaroth, Dee_ andan liaben Kindan, Schau, denan macht's koa Noth. Drum wáel's \o ſelten juſt is, So nimmt ma's goar \o gnau, Ols waa a jedas Deandl Nua halbat a Jungfrau.
—— —MMA—— — BA Da Untaschied. I hob ma f\ag’n lassen, Ma kannt dakenna leicht, Dee Deandla, dee unschuldi, Und dee, dee {ho ebbs beicht. Ma dôrfat nua dazähl’n, Wia’s hundat gibt, a G'"\chicht, Recht oafach und natüali, Und eahna: \{aug'’n in's G'sicht. Dee Deandla , dee ebbs wissen, Dee wean enk feuaroth, Dee_ andan liaben Kindan, Schau, denan macht's koa Noth. Drum wáel's \o selten just is, So nimmt ma's goar \o gnau, Ols waa a jedas Deandl Nua halbat a Jungfrau.
271
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,163
17549108218888bsb10311163
E E E REN Ad a4 e IL BO Ä 155° . í - E i a 1 À Seien E „25A Saa qe Rg a i A Büabexl hotim | Goarten gſpielt Am Ob'’nd mit “ollahánd, E VIO 1 „Glei in da’ Eaſcht“is 's gnüagli g'wehn, Hot og'fangt mit er VA E pm Do goar net lang, 's is we> dee Freud, Thuat's Kieſelſtoanerl klaub’n, U a nacha üb’ra Wael’ Y E) Rupft's Graferl’n in-ſei Haub'n' 2e t >. M As dauat net dea Zeitvotreib, dds Y Jaß zupft’'s eahm Bleamerl o; „„Du Schlingerl hoſt denn goar koa Gnüg'n?,, 'S laft Feuafoltan no. ne 4 „Geh, ſett di do, du biſt ja müad, Und hôa den Vögerl zua.“ Do fetzt ‘da kloane Treibaf i, Und gibt a wen'g an Ruah, "I - _ f y I
E E E REN Ad a4 e IL BO Ä 155° . í - E i a 1 À Seien E „25A Saa qe Rg a i A Büabexl hotim | Goarten gspielt Am Ob'’nd mit “ollahánd, E VIO 1 „Glei in da’ Eascht“is 's gnüagli g'wehn, Hot og'fangt mit er VA E pm Do goar net lang, 's is we> dee Freud, Thuat's Kieselstoanerl klaub’n, U a nacha üb’ra Wael’ Y E) Rupft's Graferl’n in-sei Haub'n' 2e t >. M As dauat net dea Zeitvotreib, dds Y Jaß zupft’'s eahm Bleamerl o; „„Du Schlingerl host denn goar koa Gnüg'n?,, 'S laft Feuafoltan no. ne 4 „Geh, sett di do, du bist ja müad, Und hôa den Vögerl zua.“ Do fetzt ‘da kloane Treibaf i, Und gibt a wen'g an Ruah, "I - _ f y I
170
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,164
17549108218888bsb10311163
L. Laar — leer — lari. lacheln — lächeln. lafa — laufen — lufan. Laga — Lager — Legar. Lamperl — Lämmchen — Lamb, Lampili. Landmünz — 2 kr. 2 pf. Latſ. “— mtr verkrüppelte Foh- ren auf hohen Gebirgen. Laubat — Laub — Lauba, Laüfel — Bodenſchlingen ü. Fuß. Leachel — Lerche — Leraha. Leah — Lehre — Lera (Lis). Leba — Leber — Lebara. Lebſn<ht — Subſiſtenzmittel — Lib, liban. Leidi — da, ‘der bôſe Feind. Leiten — Berghänge — Lei- dan, Lieitjan. Lendt, Ländt — anlanden. Lezelten — Lebkuchen — zelto. Liab — Liebe. liabli, — Liabi, Liad, Liadl — Lied — Liod. Liacht — Licht — Liocht. Load — Leid — Leid, Ladh. Loam — Leim; im Loam ſien — Leim, — in Verlegenheit ſeyn. Lam , loana — lehnen — Ieha- luagt — 0s — luogen. Luſa — Ohren — - loscen. luſen — att 1 Jordep luzen. M: — machte — mächtig — maht. Mael — Maul, Mund — mula. Maderl — Mariechen. Madl — Mädchen — ma- ad, magida. Majaſchtät — Majeſtät. Manndel — Männchen — mannilin. maniali — manierlich. Mannigs — Manchen — pi o 2 Marterl — Maar ſänla — martara. manſat — mavfend, ſchlei; n BA — nhebig. Marel — Merci Mea — H ia — À E: mei! — fragender Ausruf. mei — mein. Meila — Meiler. Mrs — bei meinem Eid ad.
L. Laar — leer — lari. lacheln — lächeln. lafa — laufen — lufan. Laga — Lager — Legar. Lamperl — Lämmchen — Lamb, Lampili. Landmünz — 2 kr. 2 pf. Lats. “— mtr verkrüppelte Foh- ren auf hohen Gebirgen. Laubat — Laub — Lauba, Laüfel — Bodenschlingen ü. Fuß. Leachel — Lerche — Leraha. Leah — Lehre — Lera (Lis). Leba — Leber — Lebara. Lebsn<ht — Subsistenzmittel — Lib, liban. Leidi — da, ‘der bôse Feind. Leiten — Berghänge — Lei- dan, Lieitjan. Lendt, Ländt — anlanden. Lezelten — Lebkuchen — zelto. Liab — Liebe. liabli, — Liabi, Liad, Liadl — Lied — Liod. Liacht — Licht — Liocht. Load — Leid — Leid, Ladh. Loam — Leim; im Loam sien — Leim, — in Verlegenheit seyn. Lam , loana — lehnen — Ieha- luagt — 0s — luogen. Lusa — Ohren — - loscen. lusen — att 1 Jordep luzen. M: — machte — mächtig — maht. Mael — Maul, Mund — mula. Maderl — Mariechen. Madl — Mädchen — ma- ad, magida. Majaschtät — Majestät. Manndel — Männchen — mannilin. maniali — manierlich. Mannigs — Manchen — pi o 2 Marterl — Maar sänla — martara. mansat — mavfend, schlei; n BA — nhebig. Marel — Merci Mea — H ia — À E: mei! — fragender Ausruf. mei — mein. Meila — Meiler. Mrs — bei meinem Eid ad.
358
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,165
17549108218888bsb10311163
122 Sichſt, ſagt a, da wohn’ wiar a Prinz i, Mei Hausrath is künſtli und winzi, Und Olles von Silba und Gold, Wia ’'s a Weiberl nua wünſchen ſt wollt’. Ea gibt ihr dee Sachan ind’ Handl: Da ſpiel’ nua, ſagt a, und tand’l So lang und \o viel ols di freut Meintweg’n fuat in Ewikeit. Und ’s Deanerl dees loßt ſi 's net \chaffa, In lauta Tandl’n und Gaffa Vogißt ſt | ganz und goar. Dabei genga hi zeha Joahr. Da follt iah und bricht af en: Pflaſta A Lilienkranz von Alabaſta. Und ſi und da Zweagl daſchre>t Foahrn af wia vom Schlafa afg’we>t. Da Zweagerl no kloa und no \{<mähti Si oba a RNieſin hochprächti, A Jungfrau liebreizat und hold Nua g'widelp Lo>erln wia Gold,
122 Sichst, sagt a, da wohn’ wiar a Prinz i, Mei Hausrath is künstli und winzi, Und Olles von Silba und Gold, Wia ’'s a Weiberl nua wünschen ſt wollt’. Ea gibt ihr dee Sachan ind’ Handl: Da spiel’ nua, sagt a, und tand’l So lang und \o viel ols di freut Meintweg’n fuat in Ewikeit. Und ’s Deanerl dees loßt si 's net \chaffa, In lauta Tandl’n und Gaffa Vogißt ſt | ganz und goar. Dabei genga hi zeha Joahr. Da follt iah und bricht af en: Pflasta A Lilienkranz von Alabasta. Und si und da Zweagl daschre>t Foahrn af wia vom Schlafa afg’we>t. Da Zweagerl no kloa und no \{<mähti Si oba a RNiesin hochprächti, A Jungfrau liebreizat und hold Nua g'widelp Lo>erln wia Gold,
137
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,166
17549108218888bsb10311163
TEI E Schiffaliad. Hohl' 0; hohl’ o, mei liaba Schiffmo! Mogſt mi g’{wind ohohl’n, + - Will a di guat zohl'nz j Hohl’ o, ated o’ mei liaba Schiffmo ! Thau’ 0, thau’ o, mei liaba Schifſmo! Hoſt ja net othaut, Hob’ da {o zua g, ſchaut, Thau?’ o, thaw? o; “mei liaba Schiffmo' Länd? o, länd? o, mei liaba rms. Duat an da Oländ?, Sichſt, winkt mei Schot drent ; Läud? o, länd? o, mei liaba Schiffmo'!
TEI E Schiffaliad. Hohl' 0; hohl’ o, mei liaba Schiffmo! Mogst mi g’{wind ohohl’n, + - Will a di guat zohl'nz j Hohl’ o, ated o’ mei liaba Schiffmo ! Thau’ 0, thau’ o, mei liaba Schifsmo! Host ja net othaut, Hob’ da {o zua g, schaut, Thau?’ o, thaw? o; “mei liaba Schiffmo' Länd? o, länd? o, mei liaba rms. Duat an da Oländ?, Sichst, winkt mei Schot drent ; Läud? o, länd? o, mei liaba Schiffmo'!
079
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,167
17549108218888bsb10311163
LF “ Ï F * Sy Wom Deanaïi, vom geiſtig’n „| Und doh vo koanG’ſpenſt / Will i \ag'n und klag!n, Und i woaß , daß da ?s kennſt. Von Felsnan ud Wal Ueba 8s Kislat hearislat So blinkatſt und qualt. N - Schäu ‘da ana Oartél/ Hab? g’ruaht i \o géant, Ob d* Sunna hat brunna Ob glizärt dee Skean ©
LF “ Ï F * Sy Wom Deanaïi, vom geistig’n „| Und doh vo koanG’spenst / Will i \ag'n und klag!n, Und i woaß , daß da ?s kennst. Von Felsnan ud Wal Ueba 8s Kislat hearislat So blinkatst und qualt. N - Schäu ‘da ana Oartél/ Hab? g’ruaht i \o géant, Ob d* Sunna hat brunna Ob glizärt dee Skean ©
012
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,168
17549108218888bsb10311163
ts dA ÍGE \& 50 ——_——— Dees Deandl wa nett, Wann's ihr Handerl net hätt' ; J gib net viel drum, Und woaßt ‘aa worn ? Hot d'Handerl voll Fingerl, Hot d'Fingerl voll Ringerl, Kriagt's übaroll ‘g’\henft, Doß an Dan nimma denkt. Dees Deandl wa’ nétt, Wann's ihr Naſferl net hätt"; J gib net viel drum, Und woaßt' aa worum? Jhr Naferl is z' piti, Vo da Muata aus zz’ wißzi, J kimm zo fkoan Ziel, As \{me>t da glei z' viel. Dees Deandl wa’ nett, Wann's ihr Züngerl net anode s) Jg [net viel drum, Und woaßt aa worum? |
ts dA ÍGE \& 50 ——_——— Dees Deandl wa nett, Wann's ihr Handerl net hätt' ; J gib net viel drum, Und woaßt ‘aa worn ? Hot d'Handerl voll Fingerl, Hot d'Fingerl voll Ringerl, Kriagt's übaroll ‘g’\henft, Doß an Dan nimma denkt. Dees Deandl wa’ nétt, Wann's ihr Nasferl net hätt"; J gib net viel drum, Und woaßt' aa worum? Jhr Naferl is z' piti, Vo da Muata aus zz’ wißzi, J kimm zo fkoan Ziel, As \{me>t da glei z' viel. Dees Deandl wa’ nett, Wann's ihr Züngerl net anode s) Jg [net viel drum, Und woaßt aa worum? |
045
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,169
17549108218888bsb10311163
188 „„Do hab'n mas iaz; wea af da Welt Ko d' Voarſicht widaſprecha ? Da Blitz frißt’s Muattagottesbild, Und du, du muaßt Oans 3’ brecha Jn deina Dummheit, daß am Platz No kimmt da rechte Walfoahrts\choy.“/ „No, \og*, wos foſt dees oba Stuck ? Dees unta muaßt vobrenna, Denn daß d' Liabfrau is g'’ſtü>elt woarn, Dees deaf ma net: dakenna ; Und mach's net z? di>, as gilt aa ebb’s, Doß i di net voroth’, du Schöps.““ Da Jaga und da Schneida wean Hand'l oans um zeha Thala, Da Jaga ftellt's im Kircherl af, Und draht ſt wiar a Prahla, D’ Liabfrau ſteht net neun Wocha dort So g'’ſheg’n {o Wunda an dem Ort.
188 „„Do hab'n mas iaz; wea af da Welt Ko d' Voarsicht widasprecha ? Da Blitz frißt’s Muattagottesbild, Und du, du muaßt Oans 3’ brecha Jn deina Dummheit, daß am Platz No kimmt da rechte Walfoahrts\choy.“/ „No, \og*, wos fost dees oba Stuck ? Dees unta muaßt vobrenna, Denn daß d' Liabfrau is g'’stü>elt woarn, Dees deaf ma net: dakenna ; Und mach's net z? di>, as gilt aa ebb’s, Doß i di net voroth’, du Schöps.““ Da Jaga und da Schneida wean Hand'l oans um zeha Thala, Da Jaga ftellt's im Kircherl af, Und draht ſt wiar a Prahla, D’ Liabfrau steht net neun Wocha dort So g'’sheg’n {o Wunda an dem Ort.
203
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,170
17549108218888bsb10311163
<36606371710012 <36606371710012 Bayer. Staatsbibliothek
<36606371710012 <36606371710012 Bayer. Staatsbibliothek
004
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,171
17549108218888bsb10311163
WC Ï ‘Seen } © MiA us its ¿idle VL 76h 29676 * TAM meh nd dm GOAR vitivia BM, itn vm nudi «D . AA E mim E ¿ ÎdA Hai un ‘nti n'iloz ib fei 1 67S ts admin duu Da Fraſi fal'F piane aua 19d nici 10D nd endl, ſai 'vaaniinen wuo8 mail 22 gibt @ Vee Lias dirddliorG toD y (Wia ſ*. an anba'n Wilh min tad emo ds fs # bada gres fata tung 8 ét 1 7 we + e fl nd M 6 bilmmodnd 7 afſglpradicie mag nd di} iS j Watteau Id 8" nlat Ja y, O0! — ii n 10. Sh tpy ‘ine 6D Dee hpt a nbi 1-00) ug 49h 99 farſi 5110 ‘ae aletas
WC Ï ‘Seen } © MiA us its ¿idle VL 76h 29676 * TAM meh nd dm GOAR vitivia BM, itn vm nudi «D . AA E mim E ¿ ÎdA Hai un ‘nti n'iloz ib fei 1 67S ts admin duu Da Frasi fal'F piane aua 19d nici 10D nd endl, sai 'vaaniinen wuo8 mail 22 gibt @ Vee Lias dirddliorG toD y (Wia s*. an anba'n Wilh min tad emo ds fs # bada gres fata tung 8 ét 1 7 we + e fl nd M 6 bilmmodnd 7 afsglpradicie mag nd di} iS j Watteau Id 8" nlat Ja y, O0! — ii n 10. Sh tpy ‘ine 6D Dee hpt a nbi 1-00) ug 49h 99 farsi 5110 ‘ae aletas
221
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,172
17549108218888bsb10311163
M . | 134 it —,, Da Michel thuat an Schroa, an Sprung, Da Bada oba beißt af ſei Zung’, — Und möcht ſt geb'n a- Watſchen ſel Füa’s G'’red oafälti und füaſchnell. Da Michel \{hreit und ſpringt davo : As ſoll enk net reua, i bi da re<t Mo, Richt's nua füa's Lieſerl 's Heirathguat, Jay gilt's es Deandl oda mei Bluat. Da Michel juchaßzt fuat und fuat, Da Bada \{hlogt ſt füa's Hian und murrt. — -— Am Pfinſta voarn Antlaß üba Nacht Us Do hob’n eahna Drei koa Aug’ zuabracht, Da Bada voar Jrga, ſei Lieſerl voar Freud, Da Michel oba voar Giar und Schneid, Dea dengelt zwoa Senſen, \{harf wia zon Balbiän, An jedan Schlog thuat va“ Báda ‘voſpúüan: Wia's zwölfe {logt af da Kirchauahr, Da ziagt a geh aus zo da Wieſenſchuar, Um d' Wieſen geht a um at um, Syprengt Weichbrunn aus und bett goar frumm Zo da liaben Frau und ſei Namenspatro, Und nacha fangt a in Gottésnam o.
M . | 134 it —,, Da Michel thuat an Schroa, an Sprung, Da Bada oba beißt af sei Zung’, — Und möcht ſt geb'n a- Watschen sel Füa’s G'’red oafälti und füaschnell. Da Michel \{hreit und springt davo : As soll enk net reua, i bi da re<t Mo, Richt's nua füa's Lieserl 's Heirathguat, Jay gilt's es Deandl oda mei Bluat. Da Michel juchaßzt fuat und fuat, Da Bada \{hlogt ſt füa's Hian und murrt. — -— Am Pfinsta voarn Antlaß üba Nacht Us Do hob’n eahna Drei koa Aug’ zuabracht, Da Bada voar Jrga, sei Lieserl voar Freud, Da Michel oba voar Giar und Schneid, Dea dengelt zwoa Sensen, \{harf wia zon Balbiän, An jedan Schlog thuat va“ Báda ‘vospúüan: Wia's zwölfe {logt af da Kirchauahr, Da ziagt a geh aus zo da Wiesenschuar, Um d' Wiesen geht a um at um, Syprengt Weichbrunn aus und bett goar frumm Zo da liaben Frau und sei Namenspatro, Und nacha fangt a in Gottésnam o.
149
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,173
17549108218888bsb10311163
211 ——— Dee Dein, dee ſaugn's' Curaſche ei Mit meina Milch ‘iàs Hea. © (1% Dee Mein wean fanfta vo ‘da’dèin, 11 Und eahnan Sinn vokeäh's/1111° Js nua amol ‘da Ofang“g’macht; Schau, 's Beiſpiel thuat ‘goar“ viel, . So kummt duach unſa {hön's itn A 3 Do endli d' Sach 'an?s' Ziel. n 657 Da Rehgoas- leuczt's net übel ei, Si moant , es funt ſt gebn; Und wann’s fo friedli waar im Wold, Wos waa dees füar a Leb’n! Dee Goas und d' Füchſin genga hoam, Und tauſchen d' Kinda aus; Do Füchſin hot dee Kigeln glei Voziaht zon Obendſchmaus. D' Rehgoas in ihran treua Sinn Thuat d' Füchſel ſäug’n und pfleg'n, Do wia dee Viecha ſtiaka wean, Js ‘8 um d’ Pflegmuata g’\<eg’n.
211 ——— Dee Dein, dee saugn's' Curasche ei Mit meina Milch ‘iàs Hea. © (1% Dee Mein wean fanfta vo ‘da’dèin, 11 Und eahnan Sinn vokeäh's/1111° Js nua amol ‘da Ofang“g’macht; Schau, 's Beispiel thuat ‘goar“ viel, . So kummt duach unsa {hön's itn A 3 Do endli d' Sach 'an?s' Ziel. n 657 Da Rehgoas- leuczt's net übel ei, Si moant , es funt ſt gebn; Und wann’s fo friedli waar im Wold, Wos waa dees füar a Leb’n! Dee Goas und d' Füchsin genga hoam, Und tauschen d' Kinda aus; Do Füchsin hot dee Kigeln glei Voziaht zon Obendschmaus. D' Rehgoas in ihran treua Sinn Thuat d' Füchsel säug’n und pfleg'n, Do wia dee Viecha stiaka wean, Js ‘8 um d’ Pflegmuata g’\<eg’n.
226
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,174
17549108218888bsb10311163
E e es 177 S.. À & LS fn is ja bà Kaſpa Fi Þ 24 « teas wd 0-000 Ï ; ? a ja net O E wi loß nir Schau, E Su 1p!
E e es 177 S.. À & LS fn is ja bà Kaspa Fi Þ 24 « teas wd 0-000 Ï ; ? a ja net O E wi loß nir Schau, E Su 1p!
192
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,175
17549108218888bsb10311163
272 pS O LA D’ Romfoarth. 1. Will unſa Heagott an olten Mo Recht pudelnarriſ< macha, So nimmt a ahm ſei Wei davo, Und eiſpeib’n loßt a n naa Vom Deufel, vom Voſuachungsknecht, Daß a glei wida heirath'n- möcht A Junge, ‘dees- voſteht | ſel, As traut ſt ebbs an olta_G'’ſell, Und Gugu-Dar und d'Hörnl heut A felcha Obrennta net leicht. .— Do af mein Leandl paßt „dees net, Da Leandl, an Uebagangla «grod Vo fufz'g af ſehz'g ganz ohne Schod, Dea hat ſt g’numma an Olte ſched, A VWVittib, 's is eh -a—Schuſtrin g'weſt, Do grüabi no und ehrenfeſt. A Tochta hot \, a heirathſame, A ſaubas Deandl rund und ſtamme.
272 pS O LA D’ Romfoarth. 1. Will unsa Heagott an olten Mo Recht pudelnarris< macha, So nimmt a ahm sei Wei davo, Und eispeib’n loßt a n naa Vom Deufel, vom Vosuachungsknecht, Daß a glei wida heirath'n- möcht A Junge, ‘dees- vosteht | sel, As traut ſt ebbs an olta_G'’sell, Und Gugu-Dar und d'Hörnl heut A felcha Obrennta net leicht. .— Do af mein Leandl paßt „dees net, Da Leandl, an Uebagangla «grod Vo fufz'g af sehz'g ganz ohne Schod, Dea hat ſt g’numma an Olte sched, A VWVittib, 's is eh -a—Schustrin g'west, Do grüabi no und ehrenfest. A Tochta hot \, a heirathsame, A saubas Deandl rund und stamme.
287
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,176
17549108218888bsb10311163
TTE FT FO y 90 Da Schutzengel. ———- Wos thuat a arms Deandl, — wanns- hot a kloans Kind, Muaß s auſſe mit nehma — in Reg’n und in Wind. °. Und aſt auf vd’ Alma, — wann da Summa fkimmt ro, Wea that eahm’s denn warten, — wenn fe liaß davo. Da Almerin ſei Greterl — {on plappert und rennt, A wundaſchöns Deanerl, — und gean hot's, wer's kennt, As ſpielt mit dee Bleameln — und Stoanerl am See, Und wachst mit dee Kalberl — und Kigzerln af d' Höh. Da Hund, dea muaß's hüat’n, — laft übaroll mit, As hot ſunſt koan G'füaten, — und füacht ſt aa nit. . #
TTE FT FO y 90 Da Schutzengel. ———- Wos thuat a arms Deandl, — wanns- hot a kloans Kind, Muaß s ausse mit nehma — in Reg’n und in Wind. °. Und ast auf vd’ Alma, — wann da Summa fkimmt ro, Wea that eahm’s denn warten, — wenn fe liaß davo. Da Almerin sei Greterl — {on plappert und rennt, A wundaschöns Deanerl, — und gean hot's, wer's kennt, As spielt mit dee Bleameln — und Stoanerl am See, Und wachst mit dee Kalberl — und Kigzerln af d' Höh. Da Hund, dea muaß's hüat’n, — laft übaroll mit, As hot sunst koan G'füaten, — und füacht ſt aa nit. . #
105
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,177
17549108218888bsb10311163
Da g'’\cheite" Helm? 5 / 'S gibt af di Welt koan difhelttth e Und ‘aa koan beſſan, Mö, n Ols unſer Dietel» Helmel is, i Schod, daß a olt ‘wiàd {1-1 ,„Geh, Helmel, ſagt ſeigWei, foß' eil? A Stümpfel Woatß, und" txob' ? Am andân Helmel," \<hona fei; Zon Klampelmüla' nob:“ Da: Helmel 'raus- en Eſel’ ziagt; u2. M Und legt en So>--eahm/af 1 77 FCE Und wia ſi âa ‘da Eſel-biagt/? 14 ic9- 1 A ſteigt no ſelber ‘naf. ; 3d Ilo a Jm Heuwinkel a Weeda brüat't, Da Tog is ſcheuli hoaß- D Da Eſel keucht und wankt \o müad, Und tropft vo lauta Schwoaß.
Da g'’\cheite" Helm? 5 / 'S gibt af di Welt koan difhelttth e Und ‘aa koan bessan, Mö, n Ols unser Dietel» Helmel is, i Schod, daß a olt ‘wiàd {1-1 ,„Geh, Helmel, sagt seigWei, foß' eil? A Stümpfel Woatß, und" txob' ? Am andân Helmel," \<hona fei; Zon Klampelmüla' nob:“ Da: Helmel 'raus- en Esel’ ziagt; u2. M Und legt en So>--eahm/af 1 77 FCE Und wia si âa ‘da Esel-biagt/? 14 ic9- 1 A steigt no selber ‘naf. ; 3d Ilo a Jm Heuwinkel a Weeda brüat't, Da Tog is scheuli hoaß- D Da Esel keucht und wankt \o müad, Und tropft vo lauta Schwoaß.
082
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,178
17549108218888bsb10311163
97 Wo 's Bachel zwiſch? n an Buſchat af; Und zwiſchen Beag u nd Wieſ’, | Selbanda aus da Hänga 'rob in dt A Jaga kemma WW y | A hoaßa Summatog is g’weh' n, Do wead's {o Abend bald, Dee Sunna is im Untageh Und blinzelt dur< en Wald. Do findt vii Jaga unvomuath A Miada und a dh Dees g'höat, wia a ’s hot recht té fihaist: Sein Deandl ſel, meinoad! Do wiad da Bua enk feuaroth, Hot d' Händ? _Heaz hidru>t, + Js weita ganga ſeine Weg, | Und hot ſt net umgu>t. ê
97 Wo 's Bachel zwisch? n an Buschat af; Und zwischen Beag u nd Wies’, | Selbanda aus da Hänga 'rob in dt A Jaga kemma WW y | A hoaßa Summatog is g’weh' n, Do wead's {o Abend bald, Dee Sunna is im Untageh Und blinzelt dur< en Wald. Do findt vii Jaga unvomuath A Miada und a dh Dees g'höat, wia a ’s hot recht té fihaist: Sein Deandl sel, meinoad! Do wiad da Bua enk feuaroth, Hot d' Händ? _Heaz hidru>t, + Js weita ganga seine Weg, | Und hot ſt net umgu>t. ê
112
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,179
17549108218888bsb10311163
Da Jaga, dea ‘z'éiſt ‘g'mbäût’ hot ‘g'habt, As waa ſei Wei dem Schneida, Wiar a dee „Mariehoamſuatht ficht, Ej Do will “a wieda weita, #: Da Schneida oba in eina“ Bang, | Dazählt eahm lüfti broat und lang: „Dee Frau, dee hot mei Vota kaft, Wia ‘8 Kloſta is eiganga, Dreiß’g Joahr liegt \' {hoam Boden gob'’n, Vogeſſen und wia g fanga, Bis neuli wead dee Sog? dazählt : D’ Liabfrau dee ſoll ſey volla Geld. R i ,,Ï bi von unſra ‘liäben Frau ud} ¿q Mei Lebta ‘a Vöoreälzra; qlo. f' Haf Do konn's koan bravan“Mo ‘net gebn Dem 's \<lec<ta® ang ‘und \pearxa, R - A, krank’s' Weib'hob' i , Kinda’ zwölf, Dee freſſen möchten" ols" wia 9! Wölf.7-
Da Jaga, dea ‘z'éist ‘g'mbäût’ hot ‘g'habt, As waa sei Wei dem Schneida, Wiar a dee „Mariehoamsuatht ficht, Ej Do will “a wieda weita, #: Da Schneida oba in eina“ Bang, | Dazählt eahm lüfti broat und lang: „Dee Frau, dee hot mei Vota kaft, Wia ‘8 Klosta is eiganga, Dreiß’g Joahr liegt \' {hoam Boden gob'’n, Vogessen und wia g fanga, Bis neuli wead dee Sog? dazählt : D’ Liabfrau dee soll sey volla Geld. R i ,,Ï bi von unsra ‘liäben Frau ud} ¿q Mei Lebta ‘a Vöoreälzra; qlo. f' Haf Do konn's koan bravan“Mo ‘net gebn Dem 's \<lec<ta® ang ‘und \pearxa, R - A, krank’s' Weib'hob' i , Kinda’ zwölf, Dee fressen möchten" ols" wia 9! Wölf.7-
199
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,180
17549108218888bsb10311163
. 14 Na oba wiad a glatt und hoart Wia's Eiſen, wann ma d'Stroach' net ſpoart, Und drinna zag und woah; Da Kopf ſoll eiſa ſey und kolt, Do woarm dees Herz und wachſa, holt Leicht afgeh' wiar a Toach. “W „A Selcha ſchaut recht klar und fe> - “Ueba den ganzen Wirrwarr we>, Den 's Leben haſpelt ob; Wiar a Kommedie kimmt's eahm voar, Mit ſpielt a, freut fi wiar a Noarr, Und lacht bis an ſei Grob. Do lacht a hoamli und {ös ſtat, Wael a Dan ſigen ſit, vos pe Dee Erdenorgelei, Und dea dee tauſat Fadl’n holt, An denen zappeln d’ Leut mit G'wolt _In lauta Noarratei. FT 54 .
. 14 Na oba wiad a glatt und hoart Wia's Eisen, wann ma d'Stroach' net spoart, Und drinna zag und woah; Da Kopf soll eisa sey und kolt, Do woarm dees Herz und wachsa, holt Leicht afgeh' wiar a Toach. “W „A Selcha schaut recht klar und fe> - “Ueba den ganzen Wirrwarr we>, Den 's Leben haspelt ob; Wiar a Kommedie kimmt's eahm voar, Mit spielt a, freut fi wiar a Noarr, Und lacht bis an sei Grob. Do lacht a hoamli und {ös stat, Wael a Dan sigen sit, vos pe Dee Erdenorgelei, Und dea dee tausat Fadl’n holt, An denen zappeln d’ Leut mit G'wolt _In lauta Noarratei. FT 54 .
029
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,181
17549108218888bsb10311163
102 Draf höa” i an Lacha Mei Deandl drob’n macha, Dee klat{ht in ‘dee Händ’, Und d' Falz hot ‘an End’. _Doß d' Grügeln aa falzen, Dees hob i nit g'wißt, Dees is a neu Modi, Dee ma erſcht g'wöhna müßt’; Do drob’n do muaß hocka Ob \' foppen, ob } loca Hot well’n mi af d' Höch'n, Jay wear i ’s' glei ſegn.
102 Draf höa” i an Lacha Mei Deandl drob’n macha, Dee klat{ht in ‘dee Händ’, Und d' Falz hot ‘an End’. _Doß d' Grügeln aa falzen, Dees hob i nit g'wißt, Dees is a neu Modi, Dee ma erscht g'wöhna müßt’; Do drob’n do muaß hocka Ob \' foppen, ob } loca Hot well’n mi af d' Höch'n, Jay wear i ’s' glei segn.
117
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,182
17549108218888bsb10311163
“ ® E D ¿A Da Kanunier. 4 “4 ——-— Sechs Bauarn ſigen Nomittag Do kimmt a Kanunia -dahea, a Urlauba, dea ſett” Si oni zo dee Bauarn aa, und loßt > geb’n an Kruag. „No, Michel, \og’n’'s, vozähl’ uns ebbs von Küni und da Stodt.“/ ,, „Vom Neua hob i nit viel g'hôat, hob’n ollawael exarziat, Den Küni oba: hob’: i g’\ſg'’n, - und hob* ſel g’redt mit ‘eahm ; 'S is holt da olte Marel no, ma muaß en. grod hob’n- gean, Und wiar a ſeine Boar is guat, ma ſicht eahm's fröhli o.“ „Wia biſt denn kemma du dazua, - ols g'moana Kanunia?“ „D Noar, dea redt den G'moanſten o, moat a, dea hrauchat- ebbs.‘/‘‘ Do ru>a Bauarn g’nauga z’ſam, “ und luſen, wos a ſogt.
“ ® E D ¿A Da Kanunier. 4 “4 ——-— Sechs Bauarn sigen Nomittag Do kimmt a Kanunia -dahea, a Urlauba, dea sett” Si oni zo dee Bauarn aa, und loßt > geb’n an Kruag. „No, Michel, \og’n’'s, vozähl’ uns ebbs von Küni und da Stodt.“/ ,, „Vom Neua hob i nit viel g'hôat, hob’n ollawael exarziat, Den Küni oba: hob’: i g’\sg'’n, - und hob* sel g’redt mit ‘eahm ; 'S is holt da olte Marel no, ma muaß en. grod hob’n- gean, Und wiar a seine Boar is guat, ma sicht eahm's fröhli o.“ „Wia bist denn kemma du dazua, - ols g'moana Kanunia?“ „D Noar, dea redt den G'moansten o, moat a, dea hrauchat- ebbs.‘/‘‘ Do ru>a Bauarn g’nauga z’sam, “ und lusen, wos a sogt.
118
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,183
17549108218888bsb10311163
RR RÉ A | « Dem pfeift a zwoate Kugel noch, Und {meißt *en hi in's Bluat, Da Jaga hot ſt nimma kennt, Vo lauta Schmeaz- und Wuath; Stüazt ‘rob, 's todt Deandl wüthat kußt Da arme, arme Tropf, : Und ladt und \chiaßt en dritten Schuß Si ſelba durch eu; Kopf. Und wannf|t iag hi af's Platzl kimmſt, Wo dees {o lang is g’\cheg’n, Drei Gräba wiaſt, drei Kreuzel draf, Am Fels a Marterl ſeg'n. Und afen Bildl ſteht a Spruch, Den grob da ja ins Heaz: | „Dees dreifah Unglü>, dees is g'cheg'n, Schau, durch an \{le<ten Scheaz.““ E
RR RÉ A | « Dem pfeift a zwoate Kugel noch, Und {meißt *en hi in's Bluat, Da Jaga hot ſt nimma kennt, Vo lauta Schmeaz- und Wuath; Stüazt ‘rob, 's todt Deandl wüthat kußt Da arme, arme Tropf, : Und ladt und \chiaßt en dritten Schuß Si selba durch eu; Kopf. Und wannf|t iag hi af's Platzl kimmst, Wo dees {o lang is g’\cheg’n, Drei Gräba wiast, drei Kreuzel draf, Am Fels a Marterl seg'n. Und afen Bildl steht a Spruch, Den grob da ja ins Heaz: | „Dees dreifah Unglü>, dees is g'cheg'n, Schau, durch an \{le<ten Scheaz.““ E
114
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,184
17549108218888bsb10311163
277 Wann Dan ausganga nua net d' Spa. Dees is an andre Heilikeit Ols mia herauſſen moa’n afd' Weit; Rochwüaden, \chi>a 'S net Viel h'nei, As kannt uns net ret deandle \ey. Do wia g’\agt, luſti is 's und #{ö, Nua muaß da Daama allweil geh? ; An Pagram aa geht's net unguat, Hot a zon Bett'ln nua an Muath, Mi hot's bald troffa, weil \ ma hab'n Mei Beutl ganz und - goar ausg’\{ab'n, Und waan mia no fufz'g Thala blieb’n, Dee hätt'n mia, woaß Gott wos voſchrieb'n. An Ablaß kriagt ma ohne Buaß, Wolfael , hia um an Moargengruaß, Da Briaf oba, dea koſt’t ſein Thal, Faſt hab'n net kle> mei Thala All, Und waan 's net Frauabildla g’weſt, Na Liſferl waaſt no undalöst. Loß guat ſey, ſchau, as reut mi net, Viel hob’ i g’ſeg'n vo dem ma redt, Und wos ma faam begreiffa fo, Is ma net ſelba g’naugat d'’ro; Mr Und daß i vo dee Wunda nua,
277 Wann Dan ausganga nua net d' Spa. Dees is an andre Heilikeit Ols mia heraussen moa’n afd' Weit; Rochwüaden, \chi>a 'S net Viel h'nei, As kannt uns net ret deandle \ey. Do wia g’\agt, lusti is 's und #{ö, Nua muaß da Daama allweil geh? ; An Pagram aa geht's net unguat, Hot a zon Bett'ln nua an Muath, Mi hot's bald troffa, weil \ ma hab'n Mei Beutl ganz und - goar ausg’\{ab'n, Und waan mia no fufz'g Thala blieb’n, Dee hätt'n mia, woaß Gott wos voschrieb'n. An Ablaß kriagt ma ohne Buaß, Wolfael , hia um an Moargengruaß, Da Briaf oba, dea kost’t sein Thal, Fast hab'n net kle> mei Thala All, Und waan 's net Frauabildla g’west, Na Lisferl waast no undalöst. Loß guat sey, schau, as reut mi net, Viel hob’ i g’seg'n vo dem ma redt, Und wos ma faam begreiffa fo, Is ma net selba g’naugat d'’ro; Mr Und daß i vo dee Wunda nua,
292
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,185
17549108218888bsb10311163
_ 91 As ſpielt dà ai liabſten, — wo 8s ‘Bachel ‘nofall, Und 's rauſchade Waſſa — von Grund afa’'hallt. As wiad da grod \{<windlat, — wannft vo obi’ {hauſt ; Ha, taſfate Almerin, — daß d'n Kindel nua trauſt! Dee Almerin ‘ho> — vo da Hütt'n nit“ weit, Melkt ihrare Küah", —" und jodelt und \{hreit. Von unten kimmt afa, — wo da Boch follt in d’ Stoa, A ſtammiga Jaga, — "dea fi<t aus goar kloa. Und do hat's kloa Greterl — ſein Votan ‘dakennt, Js auſſt af 9? Kampen "— beim Woſſafoll ‘g'kennt. Und zapperlt mit Handerl — und Füſſerl ‘voar Freud, D ‘heiligſte Muata! — geh} halt's,waëls ‘ns Zeit. 1" Hear Jeſes! ia fólli’s da =— ins Bachel {o ’nei; Und 's Waſſa ‘draht's' umma, — und ‘reißt obi glei. Du mei Gott! dea Strudél,"— dée Zacken, dee“ Höh n! Wan do g’\hi{<t koa Wunda! — a Wunda is g'\{egn.
_ 91 As spielt dà ai liabsten, — wo 8s ‘Bachel ‘nofall, Und 's rauschade Wassa — von Grund afa’'hallt. As wiad da grod \{<windlat, — wannft vo obi’ {haust ; Ha, tasfate Almerin, — daß d'n Kindel nua traust! Dee Almerin ‘ho> — vo da Hütt'n nit“ weit, Melkt ihrare Küah", —" und jodelt und \{hreit. Von unten kimmt afa, — wo da Boch follt in d’ Stoa, A stammiga Jaga, — "dea fi<t aus goar kloa. Und do hat's kloa Greterl — sein Votan ‘dakennt, Js ausst af 9? Kampen "— beim Wossafoll ‘g'kennt. Und zapperlt mit Handerl — und Füsserl ‘voar Freud, D ‘heiligste Muata! — geh} halt's,waëls ‘ns Zeit. 1" Hear Jeses! ia fólli’s da =— ins Bachel {o ’nei; Und 's Wassa ‘draht's' umma, — und ‘reißt obi glei. Du mei Gott! dea Strudél,"— dée Zacken, dee“ Höh n! Wan do g’\hi{<t koa Wunda! — a Wunda is g'\{egn.
106
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,186
17549108218888bsb10311163
VI LI erxwachie, und. ſich nah. verſchiedenen Seien. 'entwi>elte. Einige „Dialekte mögen ihren Sprachvorrath. nahezu -er- chöpft. haben; andere find -no< zurü> in dem, was mau erwarten könnte, und, es..iſt nun zu.hoffen, daß dieſer luſtig grünende Baum: im- zunehmenden Wachsthum ueben ſeinem ſtolzern Nachbar gedeihe und Blüthen treibe, zum, ſteigen- den..Verdruſſe.. unſerer: lieben Puriſten. und gewiſſer Kunſt- richter, welche. fich. flägli<h gebärden, .daß man wieder allerlei lernen ſoll, da das Bischen, was ſie. etwa wiſſen, ihnen. ſhon ſauer genug geworden. Die, Forderung..an den -Dialektsdichter iſt,- ſeine Mundart in ſich ſelbſt charak-. teriſtiſh aufzufaſſen, wo..er: ſie weder. verhochdeutſchend., zu verbeſſern, noch. in die abenteuerlihſten Seltſamkeiten zu verbhauern- braucht.“ — Zu den Anforderungen an den Dialektsdichter gehört aber wohl noh neben jener der richtigen Auffaſſung der. ſprachlichen Eigenheiten — die-des Charafiers Feines. Volkes, ſo daß er zugleich ein treues Bild von deſſen Sitten und. Gewohnheiten, ngs-, Lebens - und Erzählungsweiſe darſtellt, ſelbſt hie „und da auf die Gefahr hin, gegen „die verfeinerte Convenienz der höheren Stände \anzuſtoſſen, was die unmittelbare Natür- lichkeit / und“ Naivität prüder Hyperciviliſation gegenüber, die wohl die gemeine Schweins : aber nicht die pikante, freilich wälſe, -Eſelswurſt verſchmäht, hinreichend ent: \chuldigt. ’ Rapp fährt fort und ſchließt: „Was iy Dialekte \ ſt betrifft, fo_iſt ihre Exiſtenz geſichert durch den früher ausgeſprochenen Grundſaß, daß. die Oekonomie der Natur nieztinen phyſiologiſch jüngern Dialekt durch einen ältern
VI LI erxwachie, und. sich nah. verschiedenen Seien. 'entwi>elte. Einige „Dialekte mögen ihren Sprachvorrath. nahezu -er- chöpft. haben; andere find -no< zurü> in dem, was mau erwarten könnte, und, es..ist nun zu.hoffen, daß dieser lustig grünende Baum: im- zunehmenden Wachsthum ueben seinem stolzern Nachbar gedeihe und Blüthen treibe, zum, steigen- den..Verdrusse.. unserer: lieben Puristen. und gewisser Kunst- richter, welche. fich. flägli<h gebärden, .daß man wieder allerlei lernen soll, da das Bischen, was sie. etwa wissen, ihnen. shon sauer genug geworden. Die, Forderung..an den -Dialektsdichter ist,- seine Mundart in sich selbst charak-. teristish aufzufassen, wo..er: sie weder. verhochdeutschend., zu verbessern, noch. in die abenteuerlihsten Seltsamkeiten zu verbhauern- braucht.“ — Zu den Anforderungen an den Dialektsdichter gehört aber wohl noh neben jener der richtigen Auffassung der. sprachlichen Eigenheiten — die-des Charafiers Feines. Volkes, so daß er zugleich ein treues Bild von dessen Sitten und. Gewohnheiten, ngs-, Lebens - und Erzählungsweise darstellt, selbst hie „und da auf die Gefahr hin, gegen „die verfeinerte Convenienz der höheren Stände \anzustossen, was die unmittelbare Natür- lichkeit / und“ Naivität prüder Hypercivilisation gegenüber, die wohl die gemeine Schweins : aber nicht die pikante, freilich wälse, -Eselswurst verschmäht, hinreichend ent: \chuldigt. ’ Rapp fährt fort und schließt: „Was iy Dialekte \ ſt betrifft, fo_ist ihre Existenz gesichert durch den früher ausgesprochenen Grundsaß, daß. die Oekonomie der Natur nieztinen physiologisch jüngern Dialekt durch einen ältern
333
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,187
17549108218888bsb10311163
VIE iL B Dees Moa, dees Hatſchelu, E ' "Dees hat mi lang keit, E Net dakratſcheln, net daga tchelu Kann i d' Zwilaunikeit. Wy y Da find? i a Büachel Und leſ} drin und ef Zon Stauna ſeine Launa ; Ha, denk’ i, is ’s dees! Ja, d’ Deandla ſan Deandla Mit wiar ohni Pfoad, Bald dant\chi, bald pfantſchi, Dees is an alt’s G’ſoad. : pr i Drum well’n ma net eifan Uns extra votrag'n, Heunt le>a, moring ne>a Dees Deanai, dees g’\{mag?n.
VIE iL B Dees Moa, dees Hatschelu, E ' "Dees hat mi lang keit, E Net dakratscheln, net daga tchelu Kann i d' Zwilaunikeit. Wy y Da find? i a Büachel Und les} drin und ef Zon Stauna seine Launa ; Ha, denk’ i, is ’s dees! Ja, d’ Deandla san Deandla Mit wiar ohni Pfoad, Bald dant\chi, bald pfantschi, Dees is an alt’s G’soad. : pr i Drum well’n ma net eifan Uns extra votrag'n, Heunt le>a, moring ne>a Dees Deanai, dees g’\{mag?n.
014
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,188
17549108218888bsb10311163
« 210 ’S ſel waar ja ganz gegn enka Art! Sagt Rehgoas und ſteht ſtill ; No ‘freili/; \agt: dé Füchſin frumm; 7 F Do d’ Ausnahm ſan net viel. Drum wael. bia guate: Haut, 1° So macht ma dees1viel’ Soargp 17 15 dnl Daß enka G’ſchlecht:#o" gigi und’ vſthiath aC Und 's bg: is ſoroatg. dd Un i 61G JF glaub es'Tiegt nua‘‘an da Subt, Und liaß | änvan-\{o5 # (tt « pe Wia waa's denn“ Nachbarin, wann y Midi sf Uns machaten ſel./dro? |f ran im nf Dee Rehgoas ſchüttelt: mitn «Kopf, "1 Und ſagt: J wüßt nêt-wia#n «orn doi Dee Füchſin“ ſetzt Roeänbiſagtet shoO 9 ZA Re {ho aManiä.f "> oi 1er} — Ì SZ C C _, Mia tauſchen unſre:Kindä-(aus/{ >r e , ja Du ziagſt dee Meſiwulf,o nn n9<ugl4 ¿‘fas Und i dee Dein, dee ſüßen Kloän!tim dal 7 Ols Muata, treu unde-brâv! inl 10? al
« 210 ’S sel waar ja ganz gegn enka Art! Sagt Rehgoas und steht still ; No ‘freili/; \agt: dé Füchsin frumm; 7 F Do d’ Ausnahm san net viel. Drum wael. bia guate: Haut, 1° So macht ma dees1viel’ Soargp 17 15 dnl Daß enka G’schlecht:#o" gigi und’ vsthiath aC Und 's bg: is soroatg. dd Un i 61G JF glaub es'Tiegt nua‘‘an da Subt, Und liaß | änvan-\{o5 # (tt « pe Wia waa's denn“ Nachbarin, wann y Midi sf Uns machaten sel./dro? |f ran im nf Dee Rehgoas schüttelt: mitn «Kopf, "1 Und sagt: J wüßt nêt-wia#n «orn doi Dee Füchsin“ setzt Roeänbisagtet shoO 9 ZA Re {ho aManiä.f "> oi 1er} — Ì SZ C C _, Mia tauschen unsre:Kindä-(aus/{ >r e , ja Du ziagst dee Mesiwulf,o nn n9<ugl4 ¿‘fas Und i dee Dein, dee süßen Kloän!tim dal 7 Ols Muata, treu unde-brâv! inl 10? al
225
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,189
17549108218888bsb10311163
DE: =) 166 Do hob’ i ‘hn höfli- weita g’{hob'’n, Und gſagt; B’hüatgott, Rochwüaden, Und aelt's enk holt a biſſel fuat, Daß 's nohkemmt's enkan G'füaten. Da Pata matſchelt, wankt und hatſcht Schö \{leichat fuat ſei Straß'n; Mia noch a Zeit, do kimmt mad’ Angſt, J ko mi nimma lafſ’n. Und nacha geh" i; ¿lagu ſau, Do tri’ i d’ Kapuzina Im Straßengrob’n und Schmolz und Oar Und *d’ Hea’n mitt’n drinna. Dee hob’n \ g'waelzelt "fett und gelb Ols wia zwoa- Fiſch zon Bacha, Und Koana hot ſi nimma kennt, Und i, wos will i macha? : 4 Da Di> is {waar vo lauta Speck, Da Lang’ hot grobe Knocha, I kannt’ net helfa, ſtand i aa _ Davoar a ganze Wocha.
DE: =) 166 Do hob’ i ‘hn höfli- weita g’{hob'’n, Und gsagt; B’hüatgott, Rochwüaden, Und aelt's enk holt a bissel fuat, Daß 's nohkemmt's enkan G'füaten. Da Pata matschelt, wankt und hatscht Schö \{leichat fuat sei Straß'n; Mia noch a Zeit, do kimmt mad’ Angst, J ko mi nimma lafs’n. Und nacha geh" i; ¿lagu sau, Do tri’ i d’ Kapuzina Im Straßengrob’n und Schmolz und Oar Und *d’ Hea’n mitt’n drinna. Dee hob’n \ g'waelzelt "fett und gelb Ols wia zwoa- Fisch zon Bacha, Und Koana hot si nimma kennt, Und i, wos will i macha? : 4 Da Di> is {waar vo lauta Speck, Da Lang’ hot grobe Knocha, I kannt’ net helfa, stand i aa _ Davoar a ganze Wocha.
181
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,190
17549108218888bsb10311163
N LA R | A LL laz aet U Brautkranz. Dees Edelweiß, dees ſilba, hau, D’Almröfel , feueri, Da Enzian, {hö boariſ{ blau, Im Kranzl grüaßen di ; | D'Liab, d’Unſchuld, d’Treu, Almkinda ſan |f, ’S gibt af da Welt koan {hönan Kranz, Und nix an feſtan Bund vomog | ii bis chia on jüngſten Tag ; Drum hob i dia dees Kränzl g"fleht, Wael dia vomoat mei Heaz. Oll’'s Glück, dees Dan's nua freua möchk, Bis d’hoamgehſt himmelwäats.
N LA R | A LL laz aet U Brautkranz. Dees Edelweiß, dees silba, hau, D’Almröfel , feueri, Da Enzian, {hö boaris{ blau, Im Kranzl grüaßen di ; | D'Liab, d’Unschuld, d’Treu, Almkinda san |f, ’S gibt af da Welt koan {hönan Kranz, Und nix an festan Bund vomog | ii bis chia on jüngsten Tag ; Drum hob i dia dees Kränzl g"fleht, Wael dia vomoat mei Heaz. Oll’'s Glück, dees Dan's nua freua möchk, Bis d’hoamgehst himmelwäats.
053
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,191
17549108218888bsb10311163
E 140 Dem Hüata ſei Deandl — ‘da Ritta hot gegn, Und hätt's zo ſein Weib, naa, — zon Schaterl {hed mög'n. Und wael eahm dees Deandl — \#o unhbändi g'fallt, So ftiahlt a eahm 's drauſſen — af da Woad am Beagwald, Setzt's naf af ſein Hengſten, — wia's raft aa und {\{reit, Und damit: im Galopp — in ſei G’\{loß afi reit. Dee Moad in da Angſt — in ſein Heazen drin bett : Hilf heilige Muata, — wael mi ſunſt Neamat ret't. Da Ritta loßt’'s nieda — vom Roß drob’n im Hof, Und freudi ſicht ’s Deandl, — da Brunna is off. Do wiaft ſa ſi obi — dee kohlſ<hwoaze Tiaf, Ols hâtt's füa ſei Rettung — vom Himmel an Briaf. Da Ritta \{haugt nahe, — und wos hot a g’ſegn? A Wunda, \o wundali — ols nua oas is g'’\heg'n, Da Brunna is z’tiafaſt — voll himmliſchen Schei, Und's Deandl ſteht unten — und d’ Liabfrau dabei. 9 dd
E 140 Dem Hüata sei Deandl — ‘da Ritta hot gegn, Und hätt's zo sein Weib, naa, — zon Schaterl {hed mög'n. Und wael eahm dees Deandl — \#o unhbändi g'fallt, So ftiahlt a eahm 's draussen — af da Woad am Beagwald, Setzt's naf af sein Hengsten, — wia's raft aa und {\{reit, Und damit: im Galopp — in sei G’\{loß afi reit. Dee Moad in da Angst — in sein Heazen drin bett : Hilf heilige Muata, — wael mi sunst Neamat ret't. Da Ritta loßt’'s nieda — vom Roß drob’n im Hof, Und freudi sicht ’s Deandl, — da Brunna is off. Do wiaft sa si obi — dee kohls<hwoaze Tiaf, Ols hâtt's füa sei Rettung — vom Himmel an Briaf. Da Ritta \{haugt nahe, — und wos hot a g’segn? A Wunda, \o wundali — ols nua oas is g'’\heg'n, Da Brunna is z’tiafast — voll himmlischen Schei, Und's Deandl steht unten — und d’ Liabfrau dabei. 9 dd
155
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,192
17549108218888bsb10311163
7” man $. 146 Und ‘glü>li bringt a #\ aa an's Land, Füaht 's hoam zon reichen Votan, Dea ko net leid’n den arma Fant, Und og’\{hnurrt zoarni hot «an: _ Deintweg'n da Föhn hat's obi keit, Du oba bleibſt a Prahla, Du hoſt nua thoa dei Schuldigkeit, Do hoſt dafüa drei Thala. *
7” man $. 146 Und ‘glü>li bringt a #\ aa an's Land, Füaht 's hoam zon reichen Votan, Dea ko net leid’n den arma Fant, Und og’\{hnurrt zoarni hot «an: _ Deintweg'n da Föhn hat's obi keit, Du oba bleibst a Prahla, Du host nua thoa dei Schuldigkeit, Do host dafüa drei Thala. *
161
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,193
17549108218888bsb10311163
E TE Un kimmt aa diamal Oanna aus, 61 e Viel ſolche G’\chnoatta af da Welt Da Teufel thuat eiriht’n, As is, den Menſchen z'fanga oll’, Sei Trachten und ſei Dicht’n. D'rin {leiht a -rumpçols „wiar- a Fuchs, So mauſat und ſo {mugat Und nimmt dee dumma Vögerl aus g: *9n jeda Stund viel Dutat. Js 's ohni Schwanz nua mögli, Und ſolche oarme B'ſchandelte Dee ſicht ma umfliagn tägli. Wos hilfts, daßridees«Liadl ſing! Vom höchſten Tannagipf!l, Da {lauge ‘Menſchenſtella kriagt Mi ſel vielleiht:bein® Zipf'l. 16! Und kriagt a mi, o hot a mi Holt no net, will i moana, J loß mein Schwanz und loß mein Schopf Sv guat hint ols. nua Dana. ,*
E TE Un kimmt aa diamal Oanna aus, 61 e Viel solche G’\chnoatta af da Welt Da Teufel thuat eiriht’n, As is, den Menschen z'fanga oll’, Sei Trachten und sei Dicht’n. D'rin {leiht a -rumpçols „wiar- a Fuchs, So mausat und so {mugat Und nimmt dee dumma Vögerl aus g: *9n jeda Stund viel Dutat. Js 's ohni Schwanz nua mögli, Und solche oarme B'schandelte Dee sicht ma umfliagn tägli. Wos hilfts, daßridees«Liadl sing! Vom höchsten Tannagipf!l, Da {lauge ‘Menschenstella kriagt Mi sel vielleiht:bein® Zipf'l. 16! Und kriagt a mi, o hot a mi Holt no net, will i moana, J loß mein Schwanz und loß mein Schopf Sv guat hint ols. nua Dana. ,*
076
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,194
17549108218888bsb10311163
139 D’ Wallfoarth. Au / | Duat ob’n af da Höch'n, — is g’'weh’n a ‘olt’'s G'\chloß, Jaz \ſi<ſt meah dee Trümma — und d* Graben holt bloß. ’S is g'weh’n duat a Brunna — tiaf zwoahundet Ell’n Duach Felſen nab bro<ha — zo na lebaden Quell’n. Und unten im Thal ſteht — a Kirchl goar kloa, No âlta ols 8 G’{loß — und voru>t is koa Stoa. Und olle Joahr kemma — viel fingade Gäſt' Wallfoarten zon Kir{h’l — af's Hoagartenfeſt. Hänga uma viel Taferl, — ſand? Wunda draf g'maln, Und betade Leut’ und — dee Liabfrau in Strahl’n. Und drunta' a Tofel — und 's G'\{hloß draf no ganz, Und a betat's {ös Deandl — mit an Almroſenkranz. Am Beag drob'n a Ritta, — a \cheuliga Mo, Hot g'hauft, und a Hüata — im Thal unten dro.
139 D’ Wallfoarth. Au / | Duat ob’n af da Höch'n, — is g’'weh’n a ‘olt’'s G'\chloß, Jaz \si<ſt meah dee Trümma — und d* Graben holt bloß. ’S is g'weh’n duat a Brunna — tiaf zwoahundet Ell’n Duach Felsen nab bro<ha — zo na lebaden Quell’n. Und unten im Thal steht — a Kirchl goar kloa, No âlta ols 8 G’{loß — und voru>t is koa Stoa. Und olle Joahr kemma — viel fingade Gäst' Wallfoarten zon Kir{h’l — af's Hoagartenfest. Hänga uma viel Taferl, — sand? Wunda draf g'maln, Und betade Leut’ und — dee Liabfrau in Strahl’n. Und drunta' a Tofel — und 's G'\{hloß draf no ganz, Und a betat's {ös Deandl — mit an Almrosenkranz. Am Beag drob'n a Ritta, — a \cheuliga Mo, Hot g'hauft, und a Hüata — im Thal unten dro.
154
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,195
17549108218888bsb10311163
HL: 0e Meh lis Schiffma
HL: 0e Meh lis Schiffma
081
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,196
17549108218888bsb10311163
— 249 Wia weit ’s net Oana bringa ko! D, 4 e Da Hanns, dea hot wos füaſt bracht ; Zon Küraſier“ z'eſ{ht hob'n \" en g'macht, Draf is a Reitkne<ht woarn im-G'\{loß, Jay hoaßt a Tean und gibt enk's es Beim Grafén ſteht“a hoch in Gnod’, Dea nennt en \{le<twe> Kamerod; j Und d’ Gräfin, — no, da Bua is aa So g'{ling, als wann a drachſelt waa, Und ſauba wia von Milch und Bluat, Drum gilt a aa ſein Batzen guat Aa bei da Frau; ea oba ‘hot Net z'viel Reſpekt voar Beiden grod, Und wann a von kloan Graferl redt, So ſagt a: unſa Bua, grod hed; Dd Und Deandln ſchaut a chia net 90: Wia weit 's net Oana bringa ko!
— 249 Wia weit ’s net Oana bringa ko! D, 4 e Da Hanns, dea hot wos füast bracht ; Zon Kürasier“ z'es{ht hob'n \" en g'macht, Draf is a Reitkne<ht woarn im-G'\{loß, Jay hoaßt a Tean und gibt enk's es Beim Grafén steht“a hoch in Gnod’, Dea nennt en \{le<twe> Kamerod; j Und d’ Gräfin, — no, da Bua is aa So g'{ling, als wann a drachselt waa, Und sauba wia von Milch und Bluat, Drum gilt a aa sein Batzen guat Aa bei da Frau; ea oba ‘hot Net z'viel Respekt voar Beiden grod, Und wann a von kloan Graferl redt, So sagt a: unsa Bua, grod hed; Dd Und Deandln schaut a chia net 90: Wia weit 's net Oana bringa ko!
264
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,197
17549108218888bsb10311163
iegel"’' fi “ilóns ud: " -38-glanz@tuno MS 750 a0 A & HRE au Ea digeeh vokehat Aus ‘da Tiaf_wida_geb'n. Hawp MY
iegel"’' fi “ilóns ud: " -38-glanz@tuno MS 750 a0 A & HRE au Ea digeeh vokehat Aus ‘da Tiaf_wida_geb'n. Hawp MY
031
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,198
17549108218888bsb10311163
Dee bittſama Liabfrau. i ab dt Wos D faft, no, dees g'höat ſei, Thoa kon a dro“ ſein Will’n, ß Und Neamat red’t eahm ebbas ei, “ Denkt nua ſein Thgel im Still'n; Do wann’'s a Muatagottes is, So is halt d' Willküah do net g'wiß. 4 Drum is da Schneïda z' Ha>abach A wehi net vaſchroca, Wiar a ſei Muattagottes ſägt Vonanda in zwoa Bro>a, Und wia da Föaſchta eini ſchreit ; Heagott, ets ſeyd's ja Teufelsleut! Wos thuat da Schneida mit da Frau? Dea ſoll \ g’wiß ebba g’wandten? O naa, as is a G'’modelte, Dee \chneidt a- \cheuli z" Schanden Af d' Nacht mit Fleiß in guata Ruah, Wia grod da Föaſchta kimmt dazua,
Dee bittsama Liabfrau. i ab dt Wos D faft, no, dees g'höat sei, Thoa kon a dro“ sein Will’n, ß Und Neamat red’t eahm ebbas ei, “ Denkt nua sein Thgel im Still'n; Do wann’'s a Muatagottes is, So is halt d' Willküah do net g'wiß. 4 Drum is da Schneïda z' Ha>abach A wehi net vaschroca, Wiar a sei Muattagottes sägt Vonanda in zwoa Bro>a, Und wia da Föaschta eini schreit ; Heagott, ets seyd's ja Teufelsleut! Wos thuat da Schneida mit da Frau? Dea soll \ g’wiß ebba g’wandten? O naa, as is a G'’modelte, Dee \chneidt a- \cheuli z" Schanden Af d' Nacht mit Fleiß in guata Ruah, Wia grod da Föaschta kimmt dazua,
198
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163
4,199
17549108218888bsb10311163
grüabi — gerürig, gerührig, hari jem — haarig — har, haru, 1 iK Hönifoam E 6 Sonibfäin 2 ge nba wd eb i Aa — iat — Kien. fißerlbrau — ſehr braun. “e nay y — Kleien — chlia. — roat) — Schelm, Ag Leand — Leonhard. loant — lehnt — lehanon, bi en. Moar bae einer ia jor (do! plagas — cd | bn — abſerben, ver- kümmern —- seTawen. e PPE n en. a er D ¡ Lf I ) C t 11 M ‘e FIN Ÿ _—— « aig ve farben R Eo: : nâärriſch, g= NE z'frimt TAO q; e ; oiljo — abgethan, abthun, tödten — ton A Aatyſchlag Nain — — imen — serawen. SEAN —- Te ab ADE scamabah , Flußname. DN bs get go E — ver O “ets od da — der en. “scado. LA Schärz — Brodſchnitt, Reſt des Laibes — Meeres arren. prae — Spreu, Z & Sprae “e d M 1 ive — ſeife — suegala. Sedelhof — freies Bauern- gut — cel — der Sig. thoarat — thörigt, taub. Uebagangla — tias im A
grüabi — gerürig, gerührig, hari jem — haarig — har, haru, 1 iK Hönifoam E 6 Sonibfäin 2 ge nba wd eb i Aa — iat — Kien. fißerlbrau — sehr braun. “e nay y — Kleien — chlia. — roat) — Schelm, Ag Leand — Leonhard. loant — lehnt — lehanon, bi en. Moar bae einer ia jor (do! plagas — cd | bn — abserben, ver- kümmern —- seTawen. e PPE n en. a er D ¡ Lf I ) C t 11 M ‘e FIN Ÿ _—— « aig ve farben R Eo: : nâärrisch, g= NE z'frimt TAO q; e ; oiljo — abgethan, abthun, tödten — ton A Aatyschlag Nain — — imen — serawen. SEAN —- Te ab ADE scamabah , Flußname. DN bs get go E — ver O “ets od da — der en. “scado. LA Schärz — Brodschnitt, Rest des Laibes — Meeres arren. prae — Spreu, Z & Sprae “e d M 1 ive — seife — suegala. Sedelhof — freies Bauern- gut — cel — der Sig. thoarat — thörigt, taub. Uebagangla — tias im A
367
Josef Anselm Pangkofer
Gedichte in altbayerischer Mundart : mit grammatikalen und lexikalen Erläuterungen
1,846
NoC-NC
https://mdz-nbn-resolving.de/details:bsb10311163